تحليلي بر ماهيت تغيير در ادبيات كنشگران سياسي حزب الله لبنان

تحليل كمّي واژگاني بيانيه 1985م جنبش حزب‌الله، بيان‌گر غلبه وجوه ديني و اسلامي شيعيانه اين جنبش در قالب كلماتي چون: اسلام، خداوند، مستضعفان، شهادت، امت، ولي فقيه، انتظار، استكبار جهاني، و استعمارستيزي است. كاربست همين رويكرد در مانيفست سال 2009م اين جنبش، نشان‌دهنده كاسته شدن از نمادگرايي ديني و شيعي و در مقابل، افزايش مفاهيمي عام و رايج در ادبيات سياسي بين‌المللي لبنان چون: ملي و ملي‌گرايي، دولت، شهروند، عربي و انسان است. به اعتقاد برخي، اين مسأله به نوعي تغيير ماهوي در ادبيات حزب‌الله لبنان را نشان مي‌دهد. اين نوشتار، با بهره‌گيري از روش تحليل محتوا و بررسي كمّي واژگاني، در صدد بررسي ماهيت اين تغيير است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد انقلاب ادبياتي يادشده، الزاماً به معناي تغيير ايدئولوژيك و اعتقادي مقاومت نيست. تأكيد مجدد حزب بر مقوله ولايت فقيه، اسلام، امت و مبارزه با هژموني نظام سلطه، همگي بيان‌گر حفظ رويكرد ايمان‌گرايانه و غيب‌محورانه جنبش در هدايت‌بخشي به كنش‌هاي سياسي و عدم‌انقلاب ايدئولوژيك حزب‌الله و صرفاً تغيير در ادبيات و در برخي موارد تغيير در بينش سياسي اين جنبش و نه انقلاب اعتقادي آن با لحاظ شرايط و زمينه‌هاي اجتماعي موجود بوده است.