عوامل موثر بر شكل‌گيري و گسترش تسنن دوازده امامي و تاثير متقابل آن با تشيع در قرن نهم هجري

هدف از پژوهش حاضر بررسي عوامل موثر بر شكل‌گيري تسنن دوازده امامي در قرن نهم هجري و تاثيرات متقابل آن در برابر تشيع مي‌باشد. تلاش نگارندگان بر آن است تا به اين پرسش جواب داده شود كه چه عواملي در شكلگيري اوليه و توسعه تسنن دوازده امامي در اين قرن موثر بوده است؟ و تسنن دوازده امامي و تشيع چه تاثيرات متقابلي بر يكديگر داشته‌اند؟ يافته‌هاي اين پژوهش كه به صورت توصيفي تحليلي صورت‌گرفته، حاكي از اين است كه برچيده‌شدن حلافت عباسي به عنوان قدرتمندترين نهاد ديني اهل تسنن، سبب شد تاساير گروه‌هاي مذهبي بويژه شيعيان مجال فعاليت در فضاي خاص سياسي آن دوران را يافته و به تدريج بر تعداد پيروانشان افزوده‌شود. در كنار اين امر فراگير‌شدن نهضت‌‌هاي صوفي درايران با توجه به تسامح مذهبي تيموريان، نوعي خاص از تفكر جديد را وجود آورد كه سعي داشت تا ضمن پايبندي به اصول مذهب تسنن، توجه ويژه‌اي به امامان شيعه (ع) داشته و روند متعادلي در همزيستي تسنن و تشيع در ايران بوجود‌آورد كه تحت عنوان تسنن دوازده امامي شناخته مي‌شود. در اين بين تصوف به عنوان حلقه واسط جرياني شد كه حاصل آن گذر مذهبي ايران از تسنن محض به تشيع در حدفاصل قرون هفتم تا نهم هجري بود.