كليدواژه :
روش تفسير , تفسير اجتهادي قرآنمحور , اصول نظري , اصول عملي , اصول غايي , علامه طباطبايي ,
چكيده فارسي :
روش تفسير اجتهادي جامع، به اقتضاي روشها و گرايشهاي تفسيري رايج، ميتواند تحليل و تعريف خاص خود را بيابد و حسب غايات و مقاصد خويش، اصول نظري و عملي ويژهاي داشته باشد؛ از جمله با محوريت روش قرآنگرايانه ـ با الهام از تجربه نسبتاً موفق علامه طباطبايي در الميزان ـ ميتوان روش تفسير اجتهادي قرآنمحور را تعريف كرد. برجستهترين اصول اين تفسير را ميتوان در سه دسته دنبال كرد: الف) اصول نظري (مباني نظري) شامل: 1. قلمرو خاص تفسير نسبت به ديگر دانشهاي ديني قرآني؛ 2. محوريت قرآن در ميان منابع معرفتي دين؛ 3. سازگاري و همخواني دروني آيات قرآن؛ 4. مرجعيت قرآن نسبت به معرفتهاي انساني؛ ب) اصول عملي (قواعد كلي) شامل: 1. تثبيت حجيت و اعتبار روش قرآنگرايانه در پرتو ادله روايي و سيره عملي معصومان؛ 2. جستوجوي آيات هممضمون به لحاظ لفظي و معنايي؛ 3. يافتن اصول كليدي و كلي حاكم بر مفاهيم و معارف قرآن؛ 4. اهتمام به قرائن سياقي قرآني؛ 5. انسجاميابي آيات متناظر (محكم و متشابه، عام و خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، و منسوخ و ناسخ)؛ 6. توجه به اصول توسعه دلالي در مفاهيم قرآن؛ و ج) اصول غايي با عنوان عام تفسير در خدمت هدايتهاي ديني.