بازكاوي مفهوم «قرض حسن» در قرآن مجيد

يكي از مفاهيم قرآني كه جايگاه ويژه‌اي در ميان مفاهيم ناظر بر روابط اجتماعي ميان مسلمانان در جامعه اسلامي دارد، مفهوم «قرض حسن» است. تركيب وصفي «قرضاً حسناً» شش بار، و با فعل آن از باب اِفعال مجموعاً دوازده بار در قرآن مجيد آمده است. مقاله حاضر درصدد است با روش تحليلي، به واكاوي اين مفهوم در فرهنگ عرب و قرآن بپردازد و رابطه اين مفهوم قرآني را با تلقي عمومي و ديدگاه مفسران از آن ارزيابي كند. حاصل پژوهش آن است كه «قرض حسن» از نظر مفهوم، انواع تعامل نيك با ديگران را شامل مي‌شود، و «قرض حسن به خدا» هر نوع عمل خداپسندانه را دربر مي‌‌گيرد؛ اما در بافت قرآن مجيد صرفاً درباره خدا به‌كار رفته است و در همه موارد كاربردش، مؤمنان با اين تعبير، به كمك‌هاي مالي به پيامبرصل الله عليه و آله و سلم به‌منظور دفاع از دين و جامعه اسلامي يا گسترش دين در زمين يا اطاعت از پيامبرصل الله عليه و آله و سلم سفارش و تشويق شده‌اند. در روايات اهل‌بيت عليه و السلام نيز اين مفهوم قرآني به تقديم مال به امامان معصوم عليه و السلام با همان دو هدف يادشده تفسير شده است، كه در عصر غيبت قابل تعميم به كمك‌هاي مالي به فقيهان جامع‌الشرايط يا حاكم مشروع (ولي فقيه) به منظور تحقق همان دو هدف است.