بررسي گذرايي در گفتار كودك فارسي زبان از منظر انگاره نظري هاپر و تامسون

The Analysis of Transitivity in Persian child Language from perspective of Hopper and Thompson Theory

ازآنجاكه گذرايي مفهوم مهم و كاربردي در زبان و گفتمان است، بررسي آن در گفتار كودك مي تواند پاسخ گوي مسايل زيادي در حوزه زبان آموزي كودك باشد. گذرايي در رويكرد معنايي - گفتماني هاپر و تامسون براساس معيارهاي متفاوتي تعريف مي شود كه يكي از آن ها حضور مفعول است. از ديگر معيارها مي توان به عناصري همچون لحظه اي بودن و غايت مندي عمل، عامليت كنش گر و ميزان تاثيرپذيري مفعول اشاره كرد. در نوشتار پيش رو مولفه هاي مطرح شده در نظريه هاپر و تامسون در گفتار كودك فارسي زبان بررسي شده است و اينكه آيا تفاوتي از لحاظ مولفه هاي مذكور بين گفتار كودك و بزرگسال وجود دارد. تعيين مشخصات سرنمون گذرايي در گفتار كودك و ميزان فراواني آن در پيكره داده ها از ديگر مسايل بررسي شده در اين پژوهش بود. به اين منظور پيكره اي شامل صد بند خبري از گفتار چهار كودك فارسي زبان حدود سه سال بررسي شد. روش تحليل داده هاي پژوهش ازنوع توصيفي - تحليلي بوده است. تحليل پيكره پژوهش نشان داد كه گفتار كودك فارسي زبان مي تواند معيارها و مولفه هاي هاپر و تامسون را در خود داشته باشد كه به صورت هاي مختلف معنايي يا واژنحوي بروز يابد. مولفه هاي مشاركان در عمل، ارادي بودن، جنبشي بودن عمل و تاثيرپذيري مفعول در گفتار كودك نسبت به بزرگسال امتياز بيشتري كسب كردند كه بيان گر درجه گذرايي بالاتر بندهاي گفتار كودك نسبت به بزرگسال است. سرنمون گذرايي در گفتار كودك شامل يك كنش گر (به طور معمول خود كودك) و يك شيي بي جان است كه تمام معيارهاي ده گانه هاپر و تامسون در آن قابل بازيابي است.

Since transitivity is a crucial and applied concept in language and discourse, its analysis can provide answers to many questions in child language studies. Transitivity in semantic-discoursal approach of Hopper and Thompson theory involves a number of components, only one of which is the presence of an object of the verb. The other components are the punctuality and telicity of the verb, the agency of the participant, and the affectedness of the object. To this end, 100 declarative clauses from 4 children around 3 were analyzed. We analyzed different parameters of Hopper and Thompson theory in Persian child language to see if there are any differences in identified parameters between child and adult language. Properties of the prototypical transitivity and its occurrence in Persian child language were also studied. The data analysis method was descriptive-analytic. The results showed all components of Hopper and Thompson theory have morphosyntactic and semantic manifestations in Persian child language. Features such as participants, kinesis, volitionality and affectedness of the object have higher frequency in child language than that of the adults which result in higher transitivity of clauses in child language. All ten parameters identified in this theory are present in the prototypical transitive clauses in Persian child language. The prototype of a transitive construction in child language involves an animate being (perhaps the child itself) acting on an animate object.