كليدواژه :
تاريخ نگاري , وزارت نامه نويسي , تاريخ الوزراء , نجم الدين ابوالرجاء قمي , سبك شناسي انتقادي , ايدئولوژي و لايه هاي سبكي
چكيده فارسي :
وجود ديوان سالاري ايراني - اسلامي قدرتمند و حضور پررنگ وزيران دانشمند ايراني - كه خود ايديولوگ سياسي - مذهبي عصر خود بوده اند - از ويژگي هاي برجسته دولت سلجوقيان، به ويژه در عهد سلاطين نخست اين حكومت مقتدر بوده است. اين امر، التزام به نگارش تاريخ هاي مستقل را در موضوع اين جايگاه خطير سبب شد كه پيامد آن، توليد آثاري در ذكر عملكرد، مآثر و سيرت وزيران و ديوان سالاران اين عصر است. تاريخ الوزراء نوشته ابوالرجاء قمي، از جمله اين آثار مهم تاريخي است. مسيله اصلي اين تحقيق، تحقيق در لايه هاي سبكي كتاب تاريخ الوزرا، به منظور بازنمايي و تحليل ايديولوژي پنهان در زيرساخت هاي زباني و ادبي اين متن، با استفاده از روش تحقيق توصيفي - تحليلي - استدلالي بوده است. نتايج تحقيق شامل اين اطلاعات است: 1. در لايه ايديوژلويكي، نويسنده ضمن بازگويي تاريخ، به صراحت و با تعصب از قضاوت هاي شخصي خود در باب مهارت هاي شغلي ديوانيان و خصايص اخلاقي آنان با بهره گيري از تعاليم دين اسلام و آموزه هاي اخلاقي سخن مي گويد؛ 2. در لايه واژگاني، غلبه با شاخص هاي اسمي حكومتي، رمزگان مذهبي و اخلاقي و نيز واژگان ذهني از حوزه اخلاق و دين است كه بر گرايش و تعصب ديني و اخلاقي نويسنده تاكيد دارد؛ 3. در لايه نحوي، نويسنده با استفاده از جملات ساده و گسسته، صداي دستوري فعال، وجهيت قاطع اخباري، با صراحت و قطعيت از گزاره هاي خبري خود جانب داري مي كند؛ 4. در لايه بلاغي، كثرت كاربرد ابزارهاي بلاغي، كمتر در خدمت ايديولوژي و بيشتر در جهت تقويت زيب و زيور بياني است؛ 5. در لايه كاربردشناسي، نويسنده با كنشگري بياني-ترغيبي در پي اثبات و ترغيب نظام ارزشي خويش است.
چكيده لاتين :
The prominent trait of Seljuk's monarchy, especially the early kings of this dynasty, is Iranian-Islamic bureaucracy, and effective presence of Iranian scientist ministers, who were political theorists themselves. this incident caused writing the separated histories about this important position, and its result is production of some works about ministers, and bureaucrats action, and character in this era; " history of minister" written by Abu Raja Qomi is one of these important historical works. Studying the styles levels of the book of "history of ministers" for representation, and analyzing of hidden ideology in language, and literature of this text is the main of this paper by using the research method. Findings of this paper include the following data: 1- at ideological level, author expressly, and partially narrates his personal judgments besides restating the history about bureaucrats' job skills, and moralities by using Islamic, and moral teachings. 2- At linguistic level, the privilege is by state nominal indicators, religious, and moral labeled words, and also mental words of religion, and moral fields that imply on religious prejudice, and tendencies of author. 3- At grammatical level, by using the simple, and separated sentences, active grammatical voices, declarative decisive form, author protect expressly uses of declarative phrases. 4- At rhetoric level, abundant use of eloquence means is lesser at service of ideology, and are for beauty of expression more. 5- at expertise level, with an expressive- Persuasive approach to prove, and encourage of its value system.
