واكاوي تطبيقي بافتارهاي گفتمان مدار روايت حضرت نوح در دو سوره هود و نوح بر محور الگوي ون ليوون

A Comparative Analysis of Discourse-Oriented Contexts of Prophet NoahIn two Surahs of Hood and Noah Based on Van Leeuwen's Framework

در اين پژوهش، بافتارهاي گفتمان مدار روايت حضرت نوح در چهارچوب الگوي جامعه شناختي- معنايي ون ليوون در زمينه ميزان كارايي اين الگو و مولفه هاي آن در تحليل اين روايت مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين چگونگي بازنمايي كارگزاران اجتماعي روايت حضرت نوح و قوم ايشان با توجه به مولفه هاي جامعه شناختي- معنايي در جهت توليد و انتقال ايديولوژي خاص در لايه هاي زيرين متن در موقعيت عصر نزول در دو سوره هود و نوح، تحليل شده است. اين جستار با رويكرد توصيفي- تحليلي در پي آن است كه ضمن واكاوي تطبيقي مولفه هاي گفتمان مدار روايت حضرت نوح در دو سوره هود و نوح بر اساس نظريه تحليل انتقادي گفتمان ون ليوون، ارتباط چگونگي بازنمايي اين مولفه ها را در رويكرد درزماني با عصر نزول و موقعيت اجتماعي مسلمانان روشن سازد. نتايج نشان مي دهد ميزان بازنمايي كارگزاران اجتماعي روايت در سوره هود، حاكي از آن است كه مولفههاي نامدهي با 22 مورد استفاده، حذف با 17 و نامشخص سازي با 11 مورد، بسامدي بالاتر نسبت به ساير مولفه ها دارند كه اين امر، متناسب با شرايط مسلمانان در عصر نزول روايت، حاكي از فرايند پوشيدگي در گفتمان است؛ اما در بيان روايت در سوره نوح، بسامد پايين مولفههايي همچون نامشخص سازي با شش و حذف با دو مورد، حكايت از وجود صراحت در گفتمان دارد.

In this study, the discourse-oriented contexts of the narrative of Prophet Noah in Van Leeuwen's sociological-semantic framework have been examined in terms of the effectiveness of this model and its components in analyzing this narrative. Also, the way social agents are represented by the narrative of Noah and his people has been analyzed with respect to sociological-semantic components in order to produce and convey specific ideologies in the lower layers of the text in the condition of revelation era in the two surahs of Hood and Noah. This study with descriptive-analytical approach seeks to comparatively analyze the components of the discourse-oriented discourse of Noah (AS) in the two surahs of Hood and Noah based on the critical theory of Van Leeuween's discourse analysis and clarify the relation how to represent these components in diachronic approach with relavation era and the social status of Muslims. The results show that the representation of narrative social agents in Hood indicates that naming components with 22 used, deleting with 17 and indeterminate with 11 items have higher frequency than other components. This is in keeping with the conditions of the Muslims in the revelation era of the narrative that suggests the process of discourse is hidden. But in narrating the narrative in Noah surah, the low frequency components such as indeterminacy with 6 and deletion with 2 indicate the existence of openness in the discourse.