يك تحليل تجربي از رقابت‌پذيري محصولات كشاورزي استان كردستان

محدوديت عوامل توليد و نياز روز افزون به بازارهاي جهاني، رقابت پذيري محصولات را به موضوعي مهم تبديل كرده است. از سوي ديگر رشد نامتوازن منطقه اي در ايران، لزوم تحقيقات منطقه اي و شناسايي مزيت هاي توليدي هر منطقه را دو چندان كرده است. در اين مقاله سعي مي شود كه تركيبي از شاخص هاي مزيت نسبي و رقابتي به جهت بررسي رقابت پذيري محصولات كشاورزي استان كردستان در بازار هدف عراق نسبت به ساير استان هاي كشور در بازه زماني 1389 تا 1395 ارائه شود. در اين راستا تركيبي از شاخص هاي مزيت نسبي آشكار شده نرمال، اثر كالايي، اثر بازاري، اثر رقابت پذيري و سهم ثابت بازار استفاده شده است. همچنين به جهت تفكيك محصولات كشاورزي از سيستم طبقه بندي HS، بهره گرفته شده است. يافته هاي اين تحقيق حاكي از آن است كه محصولات كشاورزي استان كردستان مزيت هاي صادراتي بالايي در بازار عراق دارند كه بخش توليدي اين استان مي تواند از اين مزيت ها استفاده بهينه ببرد. نتايج خرد اين مقاله نشان مي دهد كه 16 رشته فعاليت داراي مزيت نسبي آشكار شده و 8 رشته فعاليت داراي مزيت رقابتي صادراتي مي باشند. بادمجان تازه، توت فرنگي، هويج، پياز و موسير، كاهوي كروي سالادي و دانه ها و ميوه هاي روغن دار محصولاتي هستند كه مزيت نسبي آن ها به سمت مزيت رقابتي صادراتي حركت كرده است. در مقابل مزيت رقابتي محصولات داراي مزيت نسبي بالا مانند سيب تازه، گوجه فرنگي، خيار، فلفل فرنگي، سيب زميني، هندوانه، نباتات تازهمحصولات گلكاري، آلو و گوجه، آشكار نشده و قسمتي از سهم خود در بازار هدف را به رقباي صادراتي واگذار كرده اند. حيوانات تازه، گوشت و سير، محصولاتي هستند كه با وجود عدم مزيت نسبي آشكار شده توانسته اند رقابت‌پذيري بالايي داشته و سهم صادراتي خود در بازار هدف را افزايش دهند.