ارزيابي اثرات تغيير اقليم بر شرايط هيدرولوژيكي و اقتصادي زير حوضه كرخه جنوبي

هدف از مطالعه حاضر، ارزيابي اثرات بالقوه تغيير اقليم و سناريو تطبيقي بهبود راندمان آبياري بر وضعيت كشاورزي زير حوضه كرخه جنوبي با استفاده از يك مدل هيدرولوژيكياقتصادي مي‌باشد. در بخش اقتصادي اين مدل، از روش برنامه‌ريزي رياضي مثبت (PMP) و در بخش هيدرولوژيكي از مدل WEAP و ماژول MABIA براي شبيه‌سازي اثرات تغيير اقليم استفاده‌شده است. نتايج مدل WEAP نشان مي‌دهد كه تغيير اقليم موجب كاهش آب در دسترس در مناطق مختلف زير حوضه كرخه جنوبي مي‌شود؛ اما اثر تغيير اقليم در مناطق مختلف متفاوت است. آب در دسترس در مناطق پاي پل و كرخه نور به ترتيب به ميزان 8.29 و 32.76 درصد كاهش مي‌يابد. همچنين نتايج ماژول MABIA نشان مي دهد كه تغيير اقليم موجب تغيير عملكرد و نياز آبي محصولات مختلف شده است. در ميان محصولات مختلف، بيشترين و كمترين تغيير عملكرد مربوط به محصولات برنج و چغندر قند بوده است. به‌گونه‌اي كه عملكرد اين محصولات به ميزان 34 و 1.5 درصد كاهش مي‌يابد. اين تغييرات با افزايش نياز آبي تمامي محصولات همراه مي‌باشد. در نهايت، نتايج مدل برنامه‌ريزي رياضي نشان داد كه براثر تغيير اقليم، سطح زير كشت محصولات و سود كشاورزي در زير حوضه كرخه جنوبي، نسبت به سناريو مرجع به ترتيب به ميزان 17.93 و 44 درصد كاهش مي‌يابد؛ اما اتخاذ راهبرد تطبيقي بهبود راندمان آبياري در اين زير حوضه موجب افزايش سود فعاليت‌هاي كشاورزي به ميزان 347 ميليارد ريال خواهد شد. بنابراين استفاده از روش‌هاي جديد آبياري مي‌تواند ريسك كشاورزي ناشي از تغيير اقليم را در زير حوضه آبريز كرخه جنوبي كاهش دهد.