ارزيابي پايداري سيستمهاي كشاورزي با استفاده از رهيافت برنامهريزي توافقي: منطقه كوهدشت لرستان

يكي از جنبه هاي مهم توسعه ي پايدار، كشاورزي پايدار بوده كه نه تنها نيازهاي آتي مربوط به افزايش توليد، بلكه كيفيت محيط زيست، آب و خاك را نيز حفظ مي كند. از اين رو، در اين مطالعه پايداري زيست محيطي، اقتصادي و اجتماعي سيستم هاي كشاورزي در منطقه كوهدشت با استفاده از مدل برنامه ريزي توافقي مورد ارزيابي قرار گرفته است. اطلاعات مورد نياز از 252 كشاورز نمونه در سال زراعي 1395-96 جمع آوري شد. نتايج نشان داد كته بر اساس ديدگاه زيست محيطي و در مقادير حداقل و حداكثر وزن انحرافات (1=π و π=100)، به ترتيب سيستم هاي گندم با عملكرد بالاي 4 تن و چغندر قند با عملكرد بالاي 60 تن در هكتار، بالاترين سطح پايداري را در منطقه دارا مي باشند. اما سيستم كشاورزي چغندرقند با عملكرد زير 60 تن در هكتار، براساس تمامي مقادير π ، ناپايدارترين سيستم منطقه است. همچنين استفاده بيش از حد از آب زيرزميني جهت آبياري كشاورزي و مصرف بي رويه كودها و سموم شيميايي موجب ناپايداري بيشتر كشاورزي در برخي از مناطق شده است. همچنين نتايج نشان داد كه در π=1، دهستان كوهناني و طرهان شرقي به ترتيب پايدارترين و ناپايدارين مناطق هستند. عدم پايداري سيستمهاي كشاورزي دهستان طرهان شرقي، ناشي از عملكرد اقتصادي ضعيف در برخي مناطق روستايي دهستان است. با اين حال، در سطح بالاي حساسيت نسبت به انحراف از سطح ايده آل، دهستان بلوران و طرهان غربي، ناپايدارترين دهستانها و كوهدشت شمالي و جنوبي، گل گل، درب گنبد و زير تنگ، پايدارترين دهستان هاي منطقه هستند. بنابراين از نتايج اين مطالعه، استنباط مي شود كه در زمينه پايداري كشاورزي تفاوت هاي منطقه اي در كوهدشت وجود دارد، در نتيجه توصيه مي شود كه سياست هاي كشاورزي منطقه اي موثر بر اساس تحقيقات محلي تدوين شوند.