بازسازي شرايط اقليمي فاز اقل كواترنر در حوضه رودخانه شهداد

اهداف: تغييرات اقليمي يكي از ويژگي‌هاي دوره كواترنر به شمار مي‌رود. لندفرم‌هاي سطح زمين در اين دوره دستخوش تحولات فراواني شده‌اند. هدف اين پژوهش، بازسازي شرايط اقليمي فاز اقل كواترنر حوضه رودخانه شهداد بود.روش‌شناسي: براي دستيابي به دما و بارش گذشته، ابتدا به محاسبه خط مرز برف دايمي با استفاده از روش‌هاي رايت و پورتر اقدام شد. سپس بر مبناي نقشه‌هاي توپوگرافي 1:50000، مدل رقومي ارتفاعي 30متر، تعداد سيرك‌ها و پادگانه‌ها شناسايي شد.يافته‌ها: در زمان حال حداكثر و حداقل دما و بارش به ترتيب، 25 و 5 درجه سانتي‌گراد و 210 و 60 ميلي متر، و در زمان گذشته به ترتيب، 20 و 20 درجه سانتي‌گراد و 450 و 150 ميلي متر بود. ارتفاع خط مرز برف دايمي در روش رايت با گذراندن خط 60% مكان سيرك‌هاي يخچالي حوضه رودخانه شهداد 2908متر، در روش ارتفاع كف سيرك 2849متر، در روش نسبت ارتفاع 3018متر، و نهايتاً در روش نسبت انباشتگيمساحت 2850متر بود كه ميانگين اين چهار روش، ارتفاع 2906 بود. تعداد 104 سيرك شناسايي شد كه بيشترين فراواني سيرك‌ها در ارتفاع 2700 تا 2900متر بود. همچنين با بازسازي پادگانه‌هاي درياچه‌اي و برقراري ارتباط بين پادگانه‌هاي هم‌ارتفاع، تعداد 5 پادگانه شناسايي شد كه در ترازهاي ارتفاعي 1000، 800، 550، 400 و 250متر قرار گرفته‌ بودند. نتيجه‌گيري: هرچند امروز حوضه رودخانه شهداد در منطقه خشك اقليمي قرار گرفته است، اما شواهد حاكي از آن است اين حوضه تعداد زيادي از شواهد يخچالي شامل پادگانه‌هاي يخچالي، سيرك‌ها و غيره را در خود جاي داده است و در زمان گذشته دماي كمتر و بارش بيشتري داشته است؛ بنابراين استفاده از شواهد ژئومورفولوژيك يخچالي، روش مناسبي براي بازسازي محيط و آب و هواي ديرينه در طول آخرين دوره حداكثر گسترش يخچالي است.