فرمولاسيون و بررسي خصوصيات ژل تراپوستي آلپرازولام بر پايه نانوليپوزوم

سابقه و هدف: امروزه سامانه هاي دارورساني تراپوستي (TDDS)، به عنوان جايگزين مناسبي براي شكل هاي دارويي خوراكي و تزريقي، در حال توسعه هستند. اين سامانه ها كه براي انتقال دارو به سيستم گردش خون از راه پوست طراحي شده اند، داراي مزاياي متعددي همچون اجتناب از متابوليسم عبور اول كبدي، رهايش پيوسته و كنترل شده دارو، كاهش عوارض جانبي و همچنين سهولت استفاده هستند. هدف اين پژوهش، فرموله كردن ژل تراپوستي آلپرازولام به عنوان يك ضد اضطراب كوتاه اثر و پر مصرف از دسته بنزوديازپين ها، بر پايه ساختار نانوليپوزوم بود. روش بررسي: در ابتدا مقادير مختلف فسفوليپيد و كلسترول جهت ساخت نانوليپوزوم هاي حاوي آلپرازولام با روش تزريق حلال مورد استفاده قرار گرفت. آزمون هاي تعيين اندازه وزيكول و بازده محصورسازي بر روي نمونه ها انجام شد و براي يافتن فرمولاسيون بهينه، مدل هاي آماري بر پايه متدلوژي سطح پاسخ (RSM)، توسعه داده شد. ساختار ليپوزومي بهينه پس از بررسي خصوصيات مورفولوژي، براي ساخت ژل تراپوستي آلپرازولام mg/g 0.5 مورد استفاده قرار گرفت. سه نمونه ژل با غلظت هاي مختلف كربومر ساخته شد و تحت آزمون هاي ويسكوزيته، پايداري و نفوذ پوستي in vitro قرار گرفت. يافته ها: فرمولاسيون بهينه ساختار ليپوزومي شامل mg/mL 10 فسفوليپيد و w/w 10 % كلسترول بود كه منجر به ساخت نانوليپوزوم هايي با اندازه nm 115 و بازده محصورسازي 91% شد. با افزايش غلظت كربومر در ژل، سرعت نفوذ دارو در پوست كاهش يافت. نتيجه گيري: ژل تراپوستي آلپرازولام با نفوذ پوستي قابل قبول، پايداري مطلوب و خصوصيات فيزيكيشيميايي مناسب، با موفقيت در اين پژوهش تهيه شد.