اثرات تغيير اقليم بر ميزان ريسك تنش سرما در الگوي كشت پاييزه سيب زميني (مطالعه موردي : مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري استان كرمان)

گرمايش جهاني موجب تغيير در الگوهاي بارش، دما و ساير متغيرهاي اقليمي شده است. اين تغييرات ريسك وقوع تنش‌هاي حرارتي را نيز در نظام‌هاي كشت گياهان زراعي تحت تاثير قرار داده است. اين پژوهش به منظور ارزيابي اثرات تغيير اقليم بر تغييرات وقوع تنش سرما روي گياه سيب‌زميني در مناطق گرمسيري استان كرمان انجام شد. به همين منظور، در اين پژوهش تغييرات وقوع تنش سرما در داده‌هاي ديدباني سه ايستگاه جيرفت، كهنوج و منوجان طي دوره 2005-1981 و دوره آينده 2100-2011 بررسي شد. داده‌هاي دوره آينده، با استفاده از برونداد مدل گردش كلي CanESM2، تحت سناريوهاي RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5، با به كارگيري نرم افزار SDSM ريزمقياس و توليد شدند. شاخص‌هاي اقليمي مورد استفاده براي ارزيابي تغييرات وقوع تنش سرما در سيب‌زميني از طريق آستانه‌هاي بردباري سيب‌زميني و بر اساس ميانگين آمار بلند مدت اقليمي تعيين، و احتمال وقوع آن در طول دوره رشد ارزيابي گرديد. در ايستگاه جيرفت، احتمال وقوع دماهاي زودرس و ديررس زير 5 درجه به ترتيب تا 83 درصد و 63 كاهش يافته است. در ايستگاه كهنوج و منوجان احتمال وقوع دماهاي زودرس و ديررس زير 5 درجه در دوره‌ي آينده به ترتيب، كاهش و افزايش يافت. تاريخ شروع و پايان وقوع تنش سرما به ترتيب به ابتداي و انتهاي فصل سرد سال جابه‌جا شده است. نتايج آماري حاكي از افزايش روزهاي با تنش سرمازدگي (5≤T≤0)، در ايستگاه جيرفت در دوره هاي 2040-2011 و ايستگاه منوجان در دوره 2100-2071 است. اما تنش سرمازدگي در ايستگاه كهنوج كاهش مي‌يابد. اين در حالي است كه روزهاي با تنش يخ زدگي در ايستگاه‌هاي جيرفت، كهنوج و منوجان در دوره اقليمي آينده افزايش يافته است. نتايج نشان مي‌دهند به طور متوسط تاريخ وقوع سرماهاي زودرس 10 روز زودتر و سرماهاي ديررس 14 روز ديرتر از ميانگين بلند مدت اقليمي در منطقه مورد مطالعه رخ مي‌دهند.