تحليل لايه‌اي علت‌ها و پديداري هويت‌هاي شيعه – ايران‌ستيز در آينده‌ي خاورميانه با تأكيد بر جامعه‌ي عراق

Causal layered analysis on the rise of anti-Shiite-Iran identities in the future Middle East, with the emphasis on Iraq

پديداري هويت هاي شيعه- ايران ستيز، تاكنون، از پديده هاي آشكار و هويدا در خاورميانه بوده است. فرضيه نوشته حاضر آن است كه اين پديده به درازا مي كشد و در آينده نيز نمايان مي شود؛ لذا اين نوشتار، با در نگريستن به واقعيات سامان خاورميانه و كشوري چون عراق، بر اساس رويكردي آينده پژوهانه و كاربست روش باريك نگر «تحليل لايه اي علت ها»، به دنبال پاسخ دادن به اين پرسش است كه چرا هويت هاي شيعه- ايران ستيز در آينده نيز نمودار خواهند شد؟ براي يافتن پاسخ، اين انگاره تقرير مي شود كه بنا به وجود سه لايه از علت هاي «ساخت اجتماعي و سياسي»، «بافت گفتماني» و «پرداخت افسانه اي» اين هويت ها در آينده نيز سر بر خواهند كشيد. اين سه لايه كاركردي به هم پيوسته و درهم تنيده دارند؛ لايه نخست آدم هاي (سوژه ي) سرخورده و به ستوه آمده مي آفريند، لايه دوم سرخوردگان را بسيج مي كند و سرانجام، افسانه برمي انگيزاند و به كنش رهنمون مي شود. يافته ها نشان مي دهد كه اين لايه ها تنومند و نهادينه اند و به سادگي، موجبات پديداري چنين هويت هايي را فراهم مي آورند؛ ازاين رو، ايجاد تغيير در ساختارها و رفتارهاي برسازنده ي هويت هاي شيعه - ايران ستيز امري ضروري و گريزناپذير است؛ گرچه دگرديسي در لايه ي ساختاري نيز، به ميزان فراوان، مي تواند به تنهايي مانع از چنين فرجام تنگ و ناگواري شود

The rise of anti-Shiite-Iran identities has been an obvious phenomenon in the Middle East. Presumption of the present article is that this identity will last long and would appear in future, thus the article by adopting futuristic approach and application of "Causal Layered Analysis", concerning the realities of the socio-political order of the Middle East and Iraq, seeks to answer the main question: why the anti-Shiite-Iran identities will appear in future? The main hypothesis is that" the existence of three layers of causes including socio-political and discursive context and mythical construction of them will lead to the rise of these identities. These three layers are interconnected and have interactive functions; the first layer creates depressed subjects, the second one mobilizes and the myth provokes them. The findings indicate that these layers are strong and institutionalized and easily lead to the rise of these kind of identities. Therefore, changing of structures and behaviors of anti-Shiite-Iran identity makers is necessary, although changes in the structural context, also, in some degrees, would prevent the rise of such identities too.