عملكرد نظام امنيت جمعي سازمان ملل متحد؛ توسل به زور با تجويز شوراي امنيت

منشور ملل متحد دو نوع نظام امنيت جمعي را به رسميت شناخته است. نظام امنيت جمعي مندرج در ماده (51) منشور در رابطه با حق دفاع مشروع دولتها و همچنين توسل به زور با تجويز شوراي امنيت. توسل به زور با تجويز شوراي امنيت، ريشه در سازكار مشابه، در ميثاق جامعه ملل دارد كه البته با تحولاتي همراه بوده است. امروزه با تداوم وقوع مخاصمات بينالمللي، سيستم امنيت جمعي ملل متحد به چالش كشيده شده و كارآمدي اين ساختار مورد انكار يا ترديد قرار گرفته است؛ هدف از اين مقاله شناخت سازكار توسل به زور با تجويز شوراي امنيت سازمان ملل و همچنين بررسي انتقادات مطرح شده بر اين سازكار است. پرسش كليدي مقاله آن است كه :« عملكرد سيستم امنيت جمعي سازمان تا به حال چگونه ارزيابي ميشود و چه انتقاداتي به آن مطرح شده است؟». اين مقاله حائز ماهيت پژوهشي كيفي بوده و از حيث روش شناسي نيز توصيفي –تحليلي ميباشد. مقاله در سه بخش اصلي، به شناخت مفهومي نظام امنيت جمعي، بررسي سير تحولات اين سيستم و تحليل جامع انتقادات مطرح شده بر اين سازكار پرداخته است و در نهايت اين نتيجه حاصل شده كه عليرغم برخي كاستيها، سازكار توسل به زور شوراي امنيت در برخي موارد كارآمد نمايان شده و ميتواند از مشاركت ديگر تابعين حقوق بين الملل نيز بهره جويد.

no abstract