رستم در قرن بيست ودومكندوكاوي در شناخت ژانر و مخاطب اين اثر

رستم در قرن بيست ودوم نوشته صنعتي زاده كرماني نخستين رمان علمي تخيلي ايران است. از آنجا كه ژانر علمي تخيلي در ايران بيشتر متعلق به ادبيات كودك و نوجوان شمرده مي شود، نگارندگان برآن شدند تا جايگاه اين رمان را در ژانر مذكور مشخص كنند و مخاطب اولين متن علمي تخيلي ايران را بازشناسند. بدين منظور، مولفه هاي اصلي ژانر علمي تخيلي يعني علم، تخيل، ماده گرايي، نووم، پيشگويي و نوستالوژي از ميان كتب و مقالات استخراج شد و با افزودن سه مولفه ديگر، يعني تابوشكني، اميدبخشي و توانمندسازي كه حاصل پژوهش نگارندگان است، به بررسي متن پرداخته شد. نتايج پژوهش نشان داد اين رمان به دليل پرداختن به مباحثي همچون جست وجوي خوشبختي در مدرنيته، اثبات توانايي و قدرت انسان مدرن و حتي زنده كردن مردگان به منظور قياس بين سنت و مدرنيته كه بيشتر ذهن انسان بزرگ سال را هدف گرفته، در زمان انتشار متن، يعني قرن بيستم، براي مخاطب بزرگ سال نگاشته شده؛ ولي در قرن بيست ويكم كه زندگي مخاطب نوجوان با تكنولوژي عجين است و حتي گاه به قياس رفاه حاصل از تكنولوژي زمان خود با سنت هاي زندگي پدران خويش مي انديشد، براي مخاطب نوجوان نيز مناسب است. از سوي ديگر با پرداختن به وجه علمي و تخيلي اثر مشخص شد گرچه اين رمان توجيه علمي مشخصي براي امر ممكن الوقوع ندارد و از روش علمي بهره مند نيست، از آنجا كه تخيل خود را به يكي از دشوارترين حوزه هاي خارج از توان و قدرت بشر برده، نوومي خلق كرده كه مخاطب را به نوعي از بيگانگي و شناخت رسانده است؛ بنابراين نمي توان آن را از حيطه علمي تخيلي خارج دانست.

“Rostam in the Twenty-second Century”, written by Sanatizadeh Kermani, is the first science fiction novel in Iran. Noteworthy, science fiction is widely known as a genre in children's literature in Iran. The current paper attempted to examine various aspects of this novel, regarding its genre and also identify its readers. For this purpose, the main components of the genre, namely science, imagination, materialism, novum, prediction and nostalgia along with three components identified by the researchers, which are taboo-breaking, hopefulness and empowerment, were employed to analyze the novel. The results showed that the novel seeks to address issues such as the pursuit of happiness in modernity, the power of modern man, and even resurrection of the dead, with the aim of comparing tradition and modernity, and it generally targets adults as its readers. Therefore, it could be said that the novel was written for adults, but since the youngsters are very well acquainted with technology these days, it can also be suitable for adolescents as well. Moreover, by focusing on the scientific and imaginative aspect of the novel, it became apparent that although this novel does not employ a specific scientific justification for the probability of the events, it has applied imagination to an area which is beyond human power. In conclusion, the novel can be considered as a science fiction story as it creates a novum that led readers to alienation.