تحليل جامعه شناختي اولويت هاي تربيت شهروند مطلوب در اسناد رسمي و واقعيت اجتماعي مدرسه

Sociological analysis of the priorities of educating the desired citizen in the official documents and social reality of the school

اين پژوهش با هدف شناسايي و اولويت بندي مولفه هاي شهروندي مطلوب از نظر نظام رسمي جمهوري اسلامي و ميان دانش آموزان انجام گرفت. روش روش مطالعه اين پژوهش كمي-كيفي بود كه برمبناي آن نخست با مرور اسناد رسمي(قانون اساسي و سند تحول بنيادين آموزش و پرورش) با منطق روش تحليل محتواي كيفي، مولفه هاي تربيت شهروندي مطلوب مدنظر نظام جمهوري اسلامي ايران به صورت نظري، فيش برداري شد. سپس فرايند كدگذاري كيفي روي آنها انجام گرفت. در ادامه براي شناسايي جايگاه مولفه هاي شهروندي و نمود آنها در بين دانش آموزان(واحد تحليل)، از ميان معلمان متوسطه پسرانه شهر تهران به عنوان واحد مشاهده به روش پيمايش و با استفاده از نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي، نمونه ي 210 نفري انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه خودساخته جمع آوري گرديد كه مقدار الفاي آن 82/. در سطح قابل قبولي بدست آمد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزارspss و با استفاده تحليل عامل اكتشافي و در سطح معناداري 0.05 انجام شد. يافته ها در اين پژوهش با واكاوي مفهومي اسناد مورد مطالعه، مشخص شد كه تمامي مولفه هاي تربيت شهروندي در جمهوري اسلامي ايران با محوريت دين و رسيدن به قرب الهي مفهوم سازي شد. براين اساس شهروند در حوزه ديني با شاخص هاي اعتقادي، عبادي، شناختي و در حوزه اجتماعي با شاخص هاي منفعت اجتماعي، مشاركت و نقش آفريني مجزاي اجتماعي مطلوب به شمار مي آيد. با بررسي محورهاي شهروندي در بين دانش آموزان مولفه ي اعتماد و مسيوليت پذيري با (مقدارويژه 6/012 و تعهد ديني و سازماني با مقدار ويژه 2/073 بيشترين نمود را در بين دان آموزان داشتند. نتيجه گيري با بررسي نسبت داه هاي دو بخش كمي و كيفي مي توان نتيجه گرفت لزوم توجه به اولويت هاي تربيت دانش آموزان به عنوان شهروندان آينده مي تواند به هم گرايي دورني نظام رسمي و واقعيت جامعه كمك كند.

This study was conducted with the aim of identifying and prioritizing the components of desirable citizenship in terms of the official system of the Islamic Republic and among students. Methodology: The study method of this study was quantitative-qualitative, based on which, first by reviewing official documents (Constitution and the document of fundamental transformation of education) with the logic of qualitative content analysis method, the components of desirable citizenship education considered by the Islamic Republic of Iran theoretically, Fish ¬ Removed. Then the quality coding process was performed on them. In order to identify the position of citizenship components and their manifestation among students (analysis unit), among boys' high school teachers in Tehran as a unit of observation by survey method and using multi-stage cluster sampling, A sample of 210 people was selected. Data were collected using a self-made questionnaire with an alpha value of 0.82, Achieved at an acceptable level. Data analysis was performed using SPSS software and exploratory factor analysis at a significance level of 0.05. Findings: In this study, by analyzing the document of the constitution and the document of fundamental change in education, it was determined that the components of citizenship education are regulated and implemented with the focus on religion and reaching the nearness of God. Accordingly, a religious citizen with desirable religious, devotional, and cognitive characteristics and in the field of social action with the characteristics of social benefit, participation and role-playing is considered a desirable social. By examining the axes of citizenship among the students, the component of trust and social responsibility with (especially the value of 0.612 and strategic educational awareness with the special value (1.226) had the least manifestation among the students. Conclusion: By examining the ratio of quantitative and qualitative parts, it can be concluded that the need to pay attention to the priorities of educating students as future citizens can help the internal convergence of the formal system and the reality of society.