كرامت انسان در اسلام، مبناي راهبرد حمايتي تبعيض مثبت در حقوق معلولان؛ الگوي حكمراني مطلوب اسلامي

Human Dignity in Islam, the Basis of Supportive Strategy of Positive Discrimination for the Rights of the Disabled: A Model for Desirable Islamic Governance

حكمراني خوب، گفتمان نويني است كه بيشتر با مؤلفه‌هايي مانند قانونمندي، مشاركت، مسئوليت‌پذيري، حقوق شهروندي، و عدالت اجتماعي توصيف مي‌شود. تأمين و تضمين حقوق افراد دچار معلوليت ‌كه ازجمله محروم‌ترين اقشار جوامع انساني هستند‌ــ مي‌تواند از مهم‌ترين شاخص‌هاي تضمين حقوق شهروندي، عدالت، و مسئوليت‌پذيري حكمراني به‌شمار آيد. در اين مقاله تلاش كرده‌ايم با استفاده از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي، ضمن تبيين مفهوم حكمراني مطلوب، كرامت ذاتي انسان در جهان‌بيني اسلامي را به‌عنوان مبناي مشروعيت‌بخشي براي كاربست سازوكار تبعيض مثبت، به‌مثابه مؤثرترين راهبرد حمايتي در حقوق معلولان، بررسي كنيم و در پايان پيشنهادهايي را در راستاي ارتقاي حقوق اين افراد در چارچوب حكمراني مطلوب اسلامي در ايران ارائه كرده‌ايم. دراين‌راستا، پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه «كاربست سازوكارهاي حمايتي تبعيض مثبت در حقوق معلولان، به‌منظور تأمين عدالت اجتماعي و تضمين حقوق شهروندي ــ‌كه از مهم‌ترين شاخص‌هاي حكمراني مطلوب اسلامي هستندــ بر چه مبناي مشروعيت‌بخشي استوار است؟» فرضيه اصلي مقاله حاضر اين است كه «كرامت ذاتي انسان، مبناي مشروعيت‌بخش سازوكار حمايتي تبعيض مثبت در اسلام است.

Good governance is a new discourse characterized by some core elements such as rule of law, public participation, accountability, citizenship rights, and social justice. Establishing and guaranteeing the rights for the handicapped can be regarded as the most essential indicators being used to show how the citizenship rights, justice, and responsibility are secured by the government. Using a descriptive-analytical method, this paper aims to explicate the notion of good governance and to examine the inherent dignity of human beings in the Islamic world view as the basic framework for justifying the positive discrimination as the most effective mechanism to protect the rights of the disabled. Finally, some suggestions are made to promote the rights of these individuals under the effective governance in Islamic Republic of Iran. The main question of this study was as follows: What are the bases of legitimization of the mechanism of supporting the disabled through positive discrimination to secure social justice and citizenship rights as the key elements of good Islamic governance? The main hypothesis of the study is that human dignity is the basis of legitimizing the supportive mechanism of positive discrimination in Islam.