شناسايي و اولويت‌بندي عوامل مؤثر بر نشاط شهري در اهواز

Identifying and Prioritizing Factors Affecting Urban Happiness in Ahvaz

گسترش شهرنشيني و افزايش مسائل اجتماعي در شهر اهواز، كه سلامت رواني، اجتماعي و به دنبال آن نشاط شهروندان را در معرض خطر قرار مي‌دهد، لزوم توجه به وضعيت نشاط شهروندان را براساس شاخص‌هاي مناسب در اين شهر مشخص مي‌كند. اين پژوهش به‌لحاظ روش‌شناسي، توصيفي‌تحليلي و در حيطه جغرافياي رفتاري است. ابتدا ليست اوليه‌اي از متغيرهاي كليدي و تبيين‌كنندۀ نشاط از منابع و پيشينة موضوع، استخراج و سپس از روش دلفي براي تكميل اين متغيرها و اولويت‌بندي آنها استفاده شد. جامعۀ آماري پژوهش حاضر، كارشناسان و متخصصان (شامل استادان دانشگاه، كارشناسان شهرداري‌ها و امور شهري در اهواز) هستند كه با توجه به نبود چارچوب نظري و نداشتن شناخت كافي از تعداد و ويژگي‌هاي جامعة آماري و همچنين با در نظر گرفتن ماهيت و هدف پژوهش و روش نمونه‌گيري، كه به‌طور عمده مبتني بر رويكرد كيفي-اكتشافي و كارشناس‌محور است، تعداد 40 كارشناس به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. براي تحليل و اولويت‌بندي محيط‌هاي اثرگذار در نشاط شهروندان اهواز از مدل شباهت به گزينۀ ايدئال فازي استفاده شد. براساس يافته‌هاي پژوهش، در بخش شناسايي شاخص‌ها ازنظر كارشناسان، شاخص‌هاي مؤثر و مختلفي در قالب محيط‌هاي اقتصادي، اجتماعي-رفتاري، كالبدي، فراغتي، سياسي-اداري، محيط طبيعي و ‌زيست‌بوم، ذهني-ادراكي و مذهبي- اعتقادي دسته‌بندي شدند. تحليل اولويت‌هاي محيط‌هاي اثرگذار در نشاط شهروندان شهر اهواز نشان مي‌دهد محيط طبيعي و زيست‌بوم با كسب امتياز 0/5443 در رتبه و اولويت اول قرار گرفته است. عوامل محيط اقتصادي با امتياز 0/5347 در اولويت دوم و محيط فراغتي با امتياز 0/5346 در اولويت سوم براي ايجاد و تقويت نشاط شهروندان قرار دارند. عوامل مربوط به محيط‌هاي كالبدي، اجتماعي-رفتاري، ذهني-ادراكي، سياسي-اداري و مذهبي-اعتقادي به‌ترتيب با كسب امتياز 0/5296، 0/5220، 0/5174، 0/5168 و 0/4984 به‌عنوان اولويت چهارم تا هشتم اهميت براي ايجاد و تقويت شادابي و نشاط شهروندان اهوازي ازنظر كارشناسان پژوهش شناسايي شده‌اند كه پيشنهاد مي‌شود به ‌منظور برنامه‌ريزي براي ايجاد و تقويت نشاط در شهر اهواز براساس اين اولويت‌بندي اقدام شود.

Happiness is one of the most essential innate desires and mental needs of human and because of its major impact on community health and well-being, it has long occupied people's minds. Today, it is also part of the efforts and costs of citizens to achieve happiness, vitality, and lively spaces (especially in urban settings). At the end of the 20th century, the issue of human happiness and vitality was discussed as one of the important issues. Because one of the problems of societies is the negligence of happiness and vitality, and consequently, the increase of mental illnesses such as anxiety and depression especially in the cities. Expanding urbanization and increasing social issues in Ahvaz endanger citizens’ mental, social and subsequent wellbeing and specify the need to address the status of the citizens’ happiness based on appropriate indicators in this city. Ahvaz as a metropolis faces many problems in the form of urban life such as migration and emergence and expansion of suburbs (about % 40 of Ahvaz), high rate of crime, the heterogeneous population structure of the city and the presence of multiple ethnicities which sometimes lead to ethnic challenges, special weather conditions of Khuzestan province and Ahvaz city (the existence of dust phenomena can have health hazards on the health of citizens including respiratory and heart diseases, etc.), migration (motivation and wave of tendency to migrate among middle classes or individuals and patients with a weak immune system). Therefore, in the city of Ahvaz, the environmental vitality of the citizens is recognized as an important issue becoming more and more important as the urbanization process develops and urban problems increase. In this regard, it is necessary to extract and design new components and indicators to measure the level of happiness of citizens.