كليدواژه :
قوميت , دينداري , گروه‌هاي قومي , نگرش ديني , تجددگرايي , ايران
چكيده فارسي :
به طور كلي، موضوع محوري پژوهش حاضر، به مناسبات قوميت و دينداري معطوف است و هدف اصلي آن نيز بررسي الگوها و
تعيين كننده هاي مرتبط با مؤلفه هاي دين و نگرش ديني گروه هاي قومي است. چارچوب نظري اين پژوهش، مبتني بر نظريه هاي جامعه پذيري
ديني، تجددگرايي و تغييرات بنيادين در نظام ارزش هاي جامعه است كه برپايۀ رويكردي فرهنگي-اجتماعي، تحولات و تغييرات جوامع
معاصر ازجمله در حوزه هاي مرتبط با دين و نگرش ديني را بررسي و تبيين مي كند. بررسي مباني نظري نشان داد با وجود طيف متنوع
گروه هاي قومي در سراسر كشور، پژوهش هاي اندكي در اين حوزۀ مطالعاتي انجام شده است و همان تعداد اندك نيز غالباً زمينۀ مناسب را
براي بررسي تطبيقي طيف گسترده اي از گروه هاي قومي ندارد؛ به همين سبب، براي تكميل اين خلأ، در اين پژوهش، الگوها و
تعيين كننده هاي مرتبط با نگرش ديني در بين هفت گروه قومي مشتمل بر گروه هاي قومي ترك، تركمن، كرد، گيلك، لر، لك و مازني بررسي
تطبيقي شده است. تجزيه وتحليل هاي اين مقاله، مبتني بر داده هاي پژوهشي پيمايشي است كه جمعيت نمونۀ آن را درمجموع، تعداد 5955 نفر
مردان و زنان 95 ساله و بيشتر ساكن نقاط شهري و روستايي 99 شهرستان منتخب ايران تشكيل مي دهد. يافته هاي اين پژوهش در دو محور
تنوع و گوناگوني شدت تأثيرگذاري « و » تنوع و گوناگوني الگوهاي نگرش ديني در بين گروه هاي قومي « : اصلي جمع بندي و خلاصه مي شود
بدين ترتيب، نتايج بر اين نكتۀ بنيادين و قاعدۀ مشترك صحه مي گذارد كه نگرش ديني .» تعيين كننده هاي نگرش ديني در بين گروه هاي قومي
در هر شرايطي و تا حد زيادي از قوميت و تابعي از تعلق قومي متأثر است؛ به گونه اي كه شناخت دقيق و جامع الگوها و تعيين كننده هاي
مرتبط با مناسبات بين قوميت و دينداري، بدون ترديد، مستلزم آن است كه نگرش ديني به تفكيك گروه هاي قومي بررسي و تبيين شود.
چكيده لاتين :
Generally, this paper focused primarily on the association between ethnicity and religiosity. More specifically, it aimed to examine the major patterns and determinants associated with the religious attitude of ethnic groups in Iran. Theoretically, it was based on religious socialization theory, modernism, and fundamental changes in social values theories that explain socio-cultural changes of contemporary societies including the changes in religious attitude. The literature review indicated that while a substantially wide range of ethnic groups is widespread throughout the country, their religious attitude has not been sufficiently studied in the existing literature particularly from comparative perspectives. This study aimed to contribute to filling this substantial research gap. The data of this study were collected using a survey with 5200 males and females aged 15 years old and over in rural and urban areas of Ahvaz, Babolsar, Bojnord, Esfarayen, Gonbad Kavos, Gorgan, Hamadan, Kamyaran, Khoramabad, Mahmoudabad, Rasht, and Saghez. This analysis included seven ethnic groups of Kurd, Gilak, Lak, Lur, Mazani, Turk, and Turkoman residing throughout the country.
