بررسي اثرات نامتقارن نرخ ارز بر تابع تقاضاي پول ايران با وجود هزينه مذهبي خانوار: رويكرد NARDL

تقاضاي پول در هر اقتصاد به عوامل مختلفي بستگي دارد كه واكاوي آن‌ها حائز اهميت است. مطالعات متعددي در زمينه تابع تقاضاي پول ايران صورت گرفته كه در آن‌ها از متغيرهاي توضيحي و روش‌هاي برآورد متفاوتي استفاده شده است. در اين پژوهش، نقدينگي (M2) به عنوان متغير وابسته و توليد ناخالص داخلي، نرخ بهره، هزينه مذهبي خانوار و نرخ ارز آزاد به عنوان متغيرهاي توضيحي استفاده گرديده‌اند. با توجه به بنيان‌هاي اسلامي در اقتصاد ايران، هزينه‌هاي مذهبي خانوار (شهري و روستايي) به عنوان يك عامل مذهبي در تابع تقاضاي پول قرار داده شده است. همچنين با استفاده از الگوي خودبازگشتي با وقفه توزيعي غيرخطي (NARDL)، اثر نرخ ارز به صورت نامتقارن بررسي گرديده است. بازه زماني تحقيق بين سال‌هاي 1376 تا 1396 بوده و داده‌ها به صورت فصلي هستند. نتايج آزمون كران، نشان‌دهنده وجود رابطه بلندمدت ميان متغيرهاي تحقيق است. توليد ناخالص داخلي، نرخ بهره و هزينه مذهبي خانوار داراي اثرات مثبت و معني‌دار هستند. همچنين، تغييرات منفي نرخ ارز داراي اثر منفي و معني‌دار است، در حالي كه تغييرات مثبت نرخ ارز بي‌معني است و بدين‌ترتيب اثرات نامتقارن نرخ ارز بر روي تقاضاي پول آشكار مي‌گردد.