تعيين بهره‌وري مصرف آب محصول لوبيا در دو سامانه آبياري باراني و سطحي ( مطالعه موردي: استان لرستان)

تعيين حجم آب مصرفي و بهره‌وري مصرف آب محصولات مختلف كشور مي‌تواند كمك شاياني به تصميم‌گيري مسئولين مرتبط با بخش آب و كشاورزي كشور بنمايد. لذا، اين پژوهش به‌منظور اندازه‌گيري مستقيم و مزرعه‌اي آب مصرفي و عملكرد محصول لوبيا در 25 مزرعه شهرستان‌هاي، ازنا، اليگودرز و سلسله استان لرستان انجام شد. حجم آب مصرفي مزارع لوبيا در سيستم‌هاي مختلف آبياري با منابع آبي مختلف و بدون دخالت در برنامة آبياري آنها در طول فصل زراعي اندازه‌گيري شد. ميزان حجم آب مصرفي در مزارع انتخابي از 8669 تا 19312 متر مكعب در هكتار متغير بود. ميانگين حجم آب مصرفي و بهره‌وري مصرف آب در سيستم‌هاي آبياري باراني و سطحي به‌ترتيب 9735، 16161 متر مكعب در هكتار و 0.33 و 0.16 كيلوگرم بر متر مكعب تعيين شد. بنابراين مي‌توان گفت كه سيستم آبياري باراني نسبت به سيستم آبياري سطحي با كاهش 39.8 درصدي در مصرف آب باعث افزايش 106 درصدي در بهره‌وري مصرف آب لوبيا شده است. ميانگين راندمان كاربرد آب در دو سيستم آبياري باراني و سطحي به‌ترتيب 73.5 و 40.3 درصد تعيين شد. نتايج مقايسه ميانگين حجم آب مصرفي، بهره‌وري مصرف آب و راندمان آبياري با آزمون تي(ttest) حاكي از تفاوت معني‌دار بين دو سيستم آبياري باراني و سطحي بود. مقايسه نياز آبي با استفاده از آزمون تي نشان داد كه ميانگين نياز آبي محاسباتي با ميانگين سند ملي آب به‌ترتيب به ميزان 6720 و 6994 متر مكعب در هكتار تفاوت معني‌داري با هم دارند. بررسي ضرايب پيرسون نشان داد كه بين حجم آب مصرفي با راندمان كاربرد آبياري و بهره‌وري آب همبستگي منفي وجود دارد ولي بين راندمان آبياري و عملكرد محصول با بهره‌وري آب همبستگي مثبت وجود داشت.