تعيين خلأ عملكرد سيب‌زميني (Solanum tuberosum L.) در استان گلستان

تحليل خلأ عملكرد يك روش كمّي براي افزايش احتمالي ظرفيت توليد گياهان زراعي در يك ناحيه مشخص مي‌باشد و يكي از مهم‌ترين بخش هاي طراحي راهبردهاي تأمين غذا در مقياس منطقه اي، ملي و جهاني است. در اين راستا، با استفاده از مدل شبيه‏سازي SSM-iCrop2 مقدار عملكرد پتانسيل سيب‌زميني (Solanum tuberosum L.) برآورد شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار GIS و به‌كمك دو روش گيگا و درون‌يابي مقادير عملكرد پتانسيل، عملكرد واقعي، خلأ عملكرد براي استان گلستان محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه عملكرد واقعي استان گلستان (ميانگين 10 ساله مورد بررسي) براساس گزارش جهاد كشاورزي معادل 22 تن در هكتار مي باشد. همچنين عملكرد واقعي محاسبه شده براساس روش گيگا معادل 20 تن در هكتار و براساس روش درون‌يابي نيز 22 تن در هكتار به‌دست آمد. حداكثر عملكرد غده گزارش شده توسط كشاورزان 55 تن بوده است كه بر اين اساس مقدار عملكرد پتانسيل شبيه‌سازي شده ارزيابي گرديد. در روش گيگا 52 تن در هكتار و در روش درون‌يابي 42 تن در هكتار به‌دست آمد. كه اين امر نشان ار دقت بالاي روش گيگا در تخمين عملكرد پتانسيل دارد. مقدار خلأ عملكرد و عملكرد نسبي مشاهده شده برابر با 33 تن در هكتار و 40 درصد، براي روش گيگا معادل 33 تن در هكتار و 38 درصد و در روش درون‌يابي برابر با20 تن در هكتار و 52 درصد به‌دست آمد. با مقايسه دو روش درون‌يابي و گيگا، مي توان نتيجه گرفت هر دو روش، تخمين نسبتاً خوبي از مقدار عملكرد واقعي داشتند، ولي روش گيگا عملكرد پتانسيل را بهتر از روش درون‌يابي پيش‌بيني كرد. براساس داده هاي مورد نياز اجراي مدل در سطح ملي، قابليت مقايسه نتايج با تحقيقات صورت گرفته در اقليم هاي مشابه در سراسر دنيا، تخمين عملكرد پتانسيل براساس مناطق عمده كاشت محصولات، روش گيگا به عنوان روش برتر مي تواند براي تخمين خلأ عملكرد در سطح كشور و براي ساير محصولات نيز مورد استفاده قرار گيرد.