بررسي عملكرد علوفه و جذب عناصر غذايي در كشت مخلوط جو (Hordeum vulgare L.) و خلر (Lathyrus sativus L.) تحت تأثير هم‌زيستي با قارچ Glomus intraradices

به منظور بررسي عملكرد علوفه و ميزان جذب برخي عناصر غذايي در كشت مخلوط جو (Hordeum vulgare L.)-خلر (Lathyrus sativus L.) با كاربرد قارچ Glomus intraradices، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 10 تيمار و سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه در سال 1396 اجرا شد. فاكتور اول شامل الگوهاي مختلف كشت (كشت خالص جو، كشت خالص خلر، 75 درصد خلر+ 25 درصد جو، 50 درصد خلر+50 درصد جو، 25 درصد خلر+ 75 درصد جو) و فاكتور دوم شامل تلقيح و عدم تلقيح با قارچGlomus intraradicesبودند. تراكم بهينه براي جو و خلر به‌ترتيب 300 و 250 بوته در مترمربع در نظر گرفته شد. در مرحله برداشت، عملكرد علوفه هر يك از گياهان، عملكرد علوفه كل و ميزان عناصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم، آهن، روي، منگنز، منيزيم و كلسيم علوفه اندازه گيري شدند. نتايج آزمايش نشان داد بيشترين عملكرد علوفه خشك جو (483.3 گرم در مترمربع) به كشت خالص جو هم‌زيست شده با قارچ ميكوريزا تعلق داشت كه نسبت به كشت خالص جو تلقيح نشده 47.48 درصد افزايش نشان داد. همچنين بيشترين عملكرد علوفه خلر در كشت‌هاي خالص خلر تلقيح شده (637.5 گرم در مترمربع) و تلقيح نشده (629.2 گرم در مترمربع) حاصل شد و بعد از آن الگوي تلقيح شده 75 درصد خلر+ 25 درصد جو (508.4 گرم در مترمربع) واقع شد. بيشترين و كمترين ميزان عناصر ماكرو و ميكرو به ترتيب در كشت خالص خلر با كاربرد قارچ ميكوريزا و كشت خالص جو تلقيح نشده با قارچ ميكوريزا به‌دست آمد. همچنين در بين الگوهاي مختلف كشت مخلوط، بيشترين ميزان جذب عناصر غذايي به تيمار 75 درصد خلر+ 25 درصد جو تلقيح شده با قارچ ميكوريزا مربوط بود. به‌طوري‌كه، ميزان جذب عناصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم، آهن، روي، منگنز، منيزيم و كلسيم در 75 درصد خلر+ 25 درصد جو با كاربرد قارچ ميكوريزا نسبت به كشت خالص جو تلقيح نشده به ترتيب 241.61، 193.90، 132.48، 126.47، 99.25، 128.27، 292.52 و 250.99 درصد بيشتر بود. بنابراين، با توجه به نتايج به‌دست آمده، كشت مخلوط 75 درصد خلر+ 25 درصد جو تلقيح شده با قارچ ميكوريزا منجر به بهبود جذب عناصر غذايي و افزايش كيفيت علوفه حاصل نسبت به كشت خالص جو گرديد.