بيان ژن HSP90 و ارتباط آن با دماي محيط و تردد زنبور عسل ايراني

هدف: پروتئين HSP90 يكي از اعضاي خانواده پروتئين‌هاي شوك گرمايي است كه در پاسخ به استرس‌هاي محيطي توليد شده و نقش‌هاي مختلفي در سلول دارد. در اين مطالعه تغيير بيان ژن HSP90 در ساعات مختلف روز و رابطه آن با دماي محيط و تردد زنبور عسل كارگر مورد بررسي قرار گرفت.مواد و روش: تردد زنبور عسل چراگر در جلوي دريچه كندو و دماي محيط در پنج زمان مختلف روز (ساعت‌هاي 7:00، 9:30، 12:00، 14:30 و 17:00) طي سه روز اندازه‌گيري شد. بيان نسبي ژن HSP90 نيز طي اين پنج زمان با استفاده از روش Real time PCR اندازه‌گيري شد. براي آناليز آماري داده‌هاي دما و تردد زنبور عسل، اثر روز به عنوان بلوك (اثر تصادفي و هر روز به عنوان يك بلوك) و اثر زمان‌هاي مختلف روز به عنوان اثر ثابت در مدل مد نظر قرار داده شد. همچنين تابعيت بين اين صفات نيز مورد بررسي قرار گرفت.نتايج: نتايج نشان داد كه ساعت‌هاي مختلف روز اثر معني‌داري بر تردد زنبور عسل و بيان نسبي ژن HSP90 دارد (0.01 P). حداكثر و حداقل دماي محيط به ترتيب در ساعت‌هاي 12:00 ظهر و 7:00 صبح ثبت شد. حداكثر و حداقل تردد زنبورهاي چراگر نيز به ترتيب در ساعت‌هاي 17:00 و 12:00 ظهر حاصل شد. به علاوه اينكه بيشترين و كمترين ميزان بيان نسبي ژن HSP90 در ساعت‌هاي 12:00 و و7:00 ملاحظه شد. نتايج آناليز تابعيت مشخص كرد كه تردد زنبور كارگر و بيان نسبي ژن HSP90 با افزايش دماي محيط افزايش مي‌يابد؛ البته تردد زنبورها در دماي بالاتر از ۳۹ درجه سلسيوس كاهش يافت. به علاوه، تردد زنبورهاي كارگر تا افزايش سه برابري بيان ژن HSP90، افزايشي بود و بعد از آن روند كاهشي داشت.نتيجه‌گيري: بطور كلي روند تردد زنبور عسل، دماي محيط و بيان نسبي ژن HSP90 طي روز الگوي مشخصي داشت. افزايش دما و وارد شدن يك تنش دمايي در اواسط روز باعث افزايش بيان ژن HSP90 و در نتيجه كاهش تردد زنبور عسل شد. توصيه مي‌شود به منظور بهينه‌سازي تردد زنبورهاي عسل جهت جمع آوري شهد، مديريت لازم جهت كنترل اين تنش دمايي اعمال شود.