حقوق آوارگان و تعهدات دولت ها در قبال آنان با نگاهي به وضعيت آوارگي در جهان و كشورهاي اسلامي

يكي از مسائل مهمي كه در سال هاي اخير توجه جامعه بين المللي را به خود جلب نموده و جهان در قرن 21 با آن مواجه مي باشد، بحران آوارگي است. با وجود اين، بررسي حقوق «آوارگان» در اسناد بين المللي نشان مي دهد كه آنان هنوز هم از يك نظام حقوقي حمايتي ويژه برخوردار نبوده و فقط از حمايت هاي عام موجود در حقوق بشر، حقوق بشردوستانه و حقوق كيفري بين المللي بهره مندند كه موردي و ناكافي بوده و مستلزم مداخله بيشتر و فعالانه تر نظام حقوق بشر سازمان ملل مي باشد. اما با توجه به اينكه امروزه تعهدات دولت ها در برابر افراد در زمره تعهدات عام و در برخي از موارد آمره به شمار مي آيد، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي -تحليلي، ضمن بررسي و تحليل تعهدات دولت ها در قبال آوارگان به اين نتيجه رسيد كه از مهمترين تعهدات دولت ها، ابتدا تعهد به حمايت و ممانعت از گسترش آوارگي و سپس تعهد به پذيرش آوارگان است. بنابراين به نظر مي رسد آوارگي در شرايط اضطراري براي افراد را بتوان يك حق و نسبت به دولت ها يك تعهد بين المللي به شمار آورد. در نتيجه نقض حقوق آوارگان ممكن است موجبات مسئوليت بين المللي را براي دولت خاطي فراهم سازد. به علاوه بررسي وضعيت آوارگي در جهان نشان مي دهد كشورهاي اسلامي در معرض بيشترين بحران آوارگي قرار دارند (بيش از دو سوم جمعيت آوارگان جهان مربوط به اين كشورهاست) كه علت عمده آن، خشونت و درگيري هاي داخلي است كه در بيشتر مواقع خاستگاه قبيله اي، نژادي و مذهبي دارد.