تحليل تطبيقي روش تفسيري شيخ اشراق و شيخ‌الرئيس

همواره نظرات و آراء ابن‌سينا و شيخ اشراق به‌عنوان بزرگان دو مكتب مشاء و اشراق مورد توجه و نقد و بررسي صاحب نظران قرار گرفته كه يكي از مهم‌ترينِ اين مباحث، روش تفسيري اين دو فيلسوف است. شيخ اشراق برخلاف ابن‌سينا داراي اثر تفسيري مستقلي كه به ما رسيده باشد نيست ولي از لابه‌لاي مجموعه مصنفاتش مي‌توان روش تفسيري وي را استخراج و عرضه كرد. گرايش تفسيري ابن‌سينا يك گرايش كاملاً عقلي است درحالي‌كه گرايش تفسيري شيخ اشراق گرايشي عرفاني مي باشد. طبعاً روش تفسيري ابن‌سينا نيز روشي عقلي بوده، برخلاف شيخ اشراق كه در اغلب موارد از روش ذوقي عرفاني بهره برده و به‌ندرت از روش قرآن به قرآن و درمواردي نيز در مباحث عقلي به آيات قرآن استناد نموده است كه آن را مي‌توان نوعي روش تفسيري عقلي خواند. اين دو فيلسوف در تفسير آيات دو وجه اشتراك دارند، يكي عدم تأويل و تطبيق آيات بر نظرات خويش و پرهيز ايشان از تحميل رأي و نظر خود بر آيات؛ و ديگري عدم بهره برداري از روايات در تفسير آيات.