تبيين نظريه ارجحيت فرم بر جنس مصالح در رفتار آكوستيكي فضاي معماري

صوت در بناي مذهبي عمده ترين فاكتور درگير با مخاطب بشمار مي رود. حس شنوايي، به خوبي قادر است ادراك ديني و آييني انسان را برانگيزد و در جذب و تعامل او با بناي مذهبي نقشي اساسي ايفا نمايد. از طرفي ديگر، بينايي، ناخودآگاه بيشترين واسطه ارتباطي انسان با محيط پيرامون است و لذا به نظر مي رسد هر عنصري كه در معماري بتواند همه حواس انساني و عمدتا دو حس بينايي و شنوايي را به صورت توام به ادراك مخاطب منجر گرداند؛ موجب موفقيت معماري خواهد بود. آينه كاري از ساختارهاي تزييني در معماري است كه از بعد چشم نوازي و به بياني علمي تر، بصري، از راهبردهاي معماري اسلامي دانسته مي شود. از آنجا كه بناهاي آينه كاري شده در معماريِ حال حاضر، به لحاظ صوتي عملكردي استاندارد دارند؛ به نظر كاربران و مخاطبان بناهاي مذهبي جزو عناصر موفق در ارتباط گيري همزمان حس بينايي و شنوايي بشمار مي روند و لذا مطالعه آكوستيكي آن ها امري لازم خواهد بود. پژوهش حاضر به عنوان پيشينه و مباني تحقيق پس از تحليل مباني آكوستيكي، ضمن تاكيد بر وضوح گفتار و زمان واخنش به عنوان متغيرهاي سنجش و سپس معرفي آينه كاري به روش توصيفي و با ابزار كتابخانه اي، در حوزه نمونه موردي و مطالعه بنيادين خود، از رويكرد كاملا كمي و روش محاسبات دقيق بهره گرفته با دو ابزار شبيه سازي و سنجش ميداني به قياس نتايج آن ها پرداخته است. رفتار كاملا متفاوت و معكوس بنا در دو حالتِ با آينه كاري، و بدون آن، كه هريك بصورت جداگانه با شبيه سازي و سنجش ميداني انجام يافته است؛ نشان مي دهد تفاوت هاي مشاهده شده، فراتر از تفاوت ابزار سنجش است و ساختار آينه كاري، موثرترين فاكتور در ايجاد شرايط بهينه آكوستيكي خواهد بود. نتايج حاصل از اين مطالعه منجر به بيان نظريه اي جديد در علم معماري و آكوستيك گرديده است كه بر تاثير فرم در آكوستيك اشاره دارد و در راستاي كاهش زمان واخنش و بهبود وضوح گفتار، نقش جنس مصالح را در قبال فرم مطلوب، كمرنگ تر نشان مي دهد. پژوهش حاضر بيان مي كند كه در زمينه اكوستيكي با هر مصالح و متريالي به شرط فرم مناسب، مي توان معماري مطلوب ايجاد كرد. لذا مي توان گفت نظريه نهايي اين پژوهش در راستاي ايجاد شرايط بهينه آكوستيكي، ارجحيت فرم بر جنس مصالح را اثبات مي نمايد.