بررسي ابعاد پايداري كهن الگوهاي معماري گذشته به منظور تداوم در طراحي خانه امروز ( استخراج احكام طراحي مبتني بر كهن الگوهاي اقليم گرم و خشك)

عدم شناخت كافي و درست مبتني بر انگاره هاي بنيادين و اصيل تداوم يافته الگوهاي معماري خانه، منجر به آشفتگي هايي در ساختارهاي بنيادين در معماري خانه هاي امروزي شده است. هدف پژوهش، بررسي كهن الگوهاي پايدار در معماري خانه هاي مورد مطالعه دوره قاجاريه كاشان و يزد، شناخت و بازنمايي در معماري خانه هاي امروزي است؛ تا بتواند تداوم كهن الگوها مورد پژوهش قرار گيرد. پرسش اصلي اين است كه چه ارتباطي بين انگاره ها، زبان معماري بومي و نظام ارزشي و زيست انساني به خصوص در ساماندهي فضاهاي معماري وجود داشته است؟ بر همين اساس فرضيه اصلي با رويكردي به نگرش معماري ايراني، شناسايي كهن الگوها در مؤلفه هاي بومي، فضايي و فرهنگي جهت شكل گيري ساختار خانه هاي مورد پژوهش است. لذا با استناد به روش زمينه اي از تبديل داده ها به الگوهاي پارادايمي كه نمايانگر انگاره هاي بنيادين در شكل گيري معماري خانه هاي ايراني هستند؛ پژوهش انجام مي پذيرد. جهت ايجاد شناخت نظري، با تحليل محتواي متون از طريق كدگذاري روي مفاهيم و معاني مشترك و جمع بندي نظريات، منجر به استخراج مؤلفه هاي شكل دهنده كهن الگوها در ساختار طبيعي، ساختار كالبدي فضايي و ساختار بصري مي گردد. پس از بررسي پايايي مؤلفه ها توسط كارشناسان، ميزان تأثيرگذاري و اصول جامع تر شناسايي گرديد. در ادامه روند پژوهش، تحليل معنايي هريك از آن ها در نمونه هاي مورد مطالعه صورت گرفت. بررسي الگوهاي بنيادين در مؤلفه هاي شناسايي شده در ابعاد مختلف زندگي انسان به ويژه عناصر محيطي و معماري نشان مي دهد كه زبان مشتركي براي تداوم در معماري خانه وجود دارد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه كهن الگوهاي معماري خانه هاي مورد مطالعه در ساختارهاي طبيعي، كالبدي فضايي و بصري از طريق پانزده مفهوم سلسله مراتب، تناسبات فضايي، انعطاف پذيري، درونگرايي، فعاليت جمعي، حس مكان، امنيت، انرژي كارآيي، محرميت، محصوريت، مصالح مناسب، ايستايي، مردم واري، عناصر طبيعي و معماري تراز منفي قابل بازنمايي است. اين مفاهيم در شكل گيري معيارهاي فضاگرايي، درونگرايي، طبيعت گرايي، بوم گرايي و ساختارگرايي معرفي مي گردند..در نهايت، با ارزيابي اين معيارها، كهن الگوهايي كه قابليت تداوم در معماري خانه هاي امروزي را دارند؛ در قالب يك مدل تحليلي كاربردي ارائه شده اند.