تبيين كاركرد الگوهاي برگرفته از طبيعت در معماري براي پاسخگويي به نيازهاي انسان در دوره سنتي و معاصر

طبيعت همواره نقش بسيار مهمي را در پاسخ به نيازهاي مختلف انسان ايفا كرده است. نيازهاي انسان داراي دو بعد مادي و ارزشي است و اين موضوع منشا دو ديدگاه مادي و ارزشي نسبت به طبيعت بوده است. انسان در پاسخ به نيازهاي خود راه حل هايي را ابداع نموده است كه اين راه حل ها در صورت تكرار به صورت الگو درآمده اند. هدف نوشتار حاضر اين بوده است كه نقش فناوري ها و راهكارهاي برگرفته از طبيعت را در پاسخگويي به نيازهاي انسان در دو دوره سنتي و معاصر از ديد خبرگان مورد مقايسه قرار دهد. سوال طرح شده براي دستيابي به اين هدف عبارت است از آنكه ميزان و نحوه پاسخگويي به نيازهاي مختلف انسان توسط الگوهاي برگرفته از طبيعت در دوران سنتي و عصر حاضر چه تفاوت هايي داشته است؟ در چارچوب نظري پژوهش در ابتدا راهكارها و فناوري هاي به دست آمده از مطالعات كتابخانه اي در يازده گروه جمع بندي شدند و با روش كيفي و استدلال منطقي به نحوه شكل گيري راهكارها و فناوري هاي برگرفته از طبيعت بر اساس پاسخ به نيازهاي انسان و تبديل آنها به الگوهاي معماري و تاثير ويژگي هايي همچون چندعملكردي بودن و تركيب الگوها در پاسخ مناسب به نيازهاي متنوع انسان استناد گرديد. در پاسخ به سوال پژوهش براي مقايسه دو دوره سنتي و عصر حاضر در پاسخ به نيازهاي انسان با بهره گيري از راهكارها و فناوري هاي برگرفته از طبيعت، به ديدگاه صاحبنظران معماري با روش مصاحبه نيمه ساختاريافته استناد گرديد. نتايجي كه از پژوهش حاضر در اين مرحله به دست آمد اين بود كه در دوران سنتي طبيعت نقش موثرتري در تامين نيازهاي مختلف انسان نسبت به عصر حاضر داشته است و در دوره معاصر با كمرنگ شدن بعد معنايي انسان، توجه به بعد ارزشي طبيعت در معماري نيز كمرنگ شده است و تامين نيازهاي مادي از طبيعت در اولويت قرار گرفته است. در مقايسه كلي در دوران سنتي فناوري هاي برگرفته از طبيعت در معماري فراواني بيشتري داشته ولي در دوران معاصر منحصر به بناهاي خاص مي باشد. از ميان يازده راهكار به دست آمده، معيارهاي طبيعت به عنوان منبع ماده و انرژي و الهام از طبيعت در ارتقاي فناوري در دوره معاصر و معيارهاي بهره گيري بي واسطه از طبيعت در طراحي معماري و بهره گيري از انرژي هاي تجديدپذير طبيعت، در دوره سنتي از ديد خبرگان بيشترين فراواني را داشتند.