تحليلي ميان‌رشته‌اي بر تعارضات معماري مسكن آپارتماني با سبك زندگي اسلامي با استناد به آموزه‌هاي نقليِ اسلام

يكي از مباحثي كه طي سال هاي اخير، محل بحث فراوان در مجامع دانشگاهي و اجرايي بوده است؛ موضوع مسكن آپارتماني در معماري و شهرسازي معاصر ايران است كه تاكنون چالش هاي نظري و عملي فراواني پيرامون آن شكل گرفته است. اگرچه اين موضوع در خصوص تمام ابنيه شهري محل بحث است اما در خصوص ابنيه مسكوني، اهميت و ضرورت پرداختن به آن، مضاعف است. زيرا توسعه عمودي در ابنيه مسكوني با بسياري از وجوه اعتقادي و فرهنگي جاري در كشور ما به عنوان كشوري اسلامي، تعارضات و تناقضاتي جدي را ايجاد كرده است كه عمده اين تناقضات را مي توان با استناد به آموزه هاي اسلامي (به ويژه آموزه هاي فقه شيعي) آشكار نمود. بر اين اساس، مسئله اي كه محور اين پژوهش را تشكيل مي دهد عبارت است از تحليل معماري مسكن آپارتماني از منظر سبك زندگي اسلامي در اين مقاله براي پرداختن به اين مسئله از تحليلي ميان رشته اي و روشي تركيبي استفاده شده است؛ به نحوي كه در مقام گردآوري داده ها از روش اسنادي و در مقام تحليل داده هاي حاصل از متون ديني از روش هاي تحليل محتواي كيفي و استدلال منطقي استفاده شده است. طبق يافته هاي اين پژوهش، الگوي توسعه عمودي ابنيه مسكوني كه به طور خاص در قالب آپارتمان جلوه گر شده است به دلايل متعدد از منظر متون ديني مطلوبيت ندارد كه از مهم ترين اين دلايل مي توان به مواردي همچون تقابل با ترويج برخي شعائر ديني، ايجاد مزاحمت ساختمان هاي بلند در تهويه ابنيه مجاور، تقابل با انجام برخي تكاليف اجتماعي، تقابل ضمني با برخي از آيات و ادعيه و تضعيف فرهنگ عفاف و حجاب اشاره نمود كه تحليل درون ديني برخي از اين موارد در مسكن آپارتماني براي اولين بار در اين پژوهش تبيين شده است كه همين مهم، وجه بداعت اين پژوهش را تشكيل مي دهد.