تحليل فاز بنياد از پديدۀ خروج در زبان فارسي: شواهدي از گروه‌هاي اسمي و صفتي

مقالۀ حاضر در چارچوب برنامۀ كمينه‌گرا و نظريۀ فاز با روشي تحليلي ـ توصيفي به بررسي خروج وابسته‌ها از درون گروه‌هاي اسمي و صفتي مي‌پردازد. پرسش آن است كه چرا خروج وابسته‌ها از درون گروه‌هاي اسمي و برخي از گروه‌هاي صفتي مجاز نيست. هدف پژوهش كاربست نظريۀ فاز براي تحليل خروج اين وابسته‌هاست. با فرض قبول عام يافتۀ اشتراك اسم و صفت در مشخصۀ دستوري [N]، در اين پژوهش به دو مشخصۀ صرفي ـ نحوي تعبيرناپذير [uN] و [EPP] بر روي هسته هاي نقشي صفتي و اسمي كوچك، يعني a و n ، قائل مي شويم. پيشنهاد آن است كه هستۀ a در دسته نخست از صفت هاي زبان فارسي كه خروج از درون متمم خود را مجاز نمي شمارند داراي مشخصۀ [uN] قوي و در دستۀ دوم از صفت هاي زبان فارسي كه خروج از درون متمم خود را مجاز مي شمارند داراي مشخصۀ [uN] ضعيف و مشخصۀ [EPP] قوي است. در دستۀ نخست، هستۀ A به جايگاه هستۀ نقشي a جابه‌جا مي شود و ضمن بازبيني مشخصۀ [uN] قوي كه بازتاب آن تظاهر كسرۀ اضافه روي صفت است، مشخصۀ تعبيرناپذير ٍ[EPP] هستۀ a را نيز بازبيني مي كند. در دستۀ دوم حركت A به a در بخش صورت منطقي انجام مي گيرد، اما مشخصۀ قوي [EPP] بر روي هستۀ a مستلزم خروج از درون متمم آن در نحو آشكار مي شود. در مورد عدم امكان خروج متمم هسته هاي اسمي نيز تحليلي متناظر با دستۀ نخست از صفات فارسي ارائه خواهد شد.