اعتبارِ شخصي تاريخ‌نگار به‌مثابۀ يك عامل بلاغي (مطالعۀ موردي: تاريخِ فتوحاتِ شاهي)

يكي از مباحث اصلي در تاريخ‌نگاري ميزان اعتبار شخصي و مرجعيت تاريخ‌نگار است. اهميت اين امر از آنجاست كه هر چه ميزان اعتبارِ شخصي تاريخ‌نگار بالاتر باشد، ميزان اقناعِ مخاطب به طبع آن بالاتر مي‌رود. در اين جستار ميزانِ تأثيرگذاري تاريخ‌نگار در اقناعِ مخاطب و شيوه‌ها و تمهيداتِ بلاغي و زباني كه به اعتبارِ سخنِ تاريخ‌نگار در جهت باورپذيريِ بيشترِ مخاطب به كار گرفته مي‌شده است، موردِ بررسي قرار خواهد گرفت. در اين مقاله با به كارگيري روشِ نقدِ نو ـ ارسطويي برآنيم تا اعتبارِ شخصيِ تاريخ‌نگار و راهبردهايي را كه تاريخ‌نگار براي بالا بردن اعتبارِ شخصيِ خود به كار مي برده است، نشان دهيم. از آنجايي كه يكي از كاركردهاي متن‌هاي تاريخي در راستاي تحكيم و تثبيت حكومت ‌ها نوشته مي‌شوند، اين متن‌ها آوردگاه استفاده از تمهيداتِ بلاغي و زباني‌اند. تاريخِ فتوحاتِ شاهي اثرِ امينيِ هروي به دليلِ اينكه از نخستين تاريخ‌هاي نوشته شده و مؤثر در شكل‌گيري دولت و ايدئولوژي صفويان است، انتخاب شد، چراكه نقش و اعتبارِ شخصيِ تاريخ‌نگار و شيوه‌هاي اقناع‌گري وي بسيار اهميت دارد.