بررسي نقش القايي آوا و ساختار در فرايند حسي - ادراكي گفتمان و روند توليد معنا؛ مطالعۀ موردي: احمد شاملو

استفاده از آواها و ساختارهاي خاص براي القاي انواع عواطف و معاني در شعر فارسي سابقه‌اي بس طولاني دارد و در ميان منتقدان ايراني نيز كساني بوده‌اند كه به ارزش القايي آن ها باور داشته،‌ اما هرگز به شيو‌ه‌‌اي علمي به مطالعۀ تأثيرشان نپرداخته اند. هدف جستار حاضر نه تنها بررسي اين تأثير به شيوه‌اي علمي با استناد به يافته‌هاي زبان‌شناسان مطرح دنياست، بلكه فراتر از آن و به طور كلي، بررسي نقش آوا و ساختار شعري در فرايند حسي ـ ادراكي گفتمان و روند توليد معناست تا درنهايت به اين پرسش اصلي پاسخ داده شود كه آيا اين ارتباط ميان آوا و ساختار با حواس و ادراك تن شاعر (گفته‌پرداز) است كه به توليد معناي يك سروده مي‌انجامند. تحليل موشكافانۀ زبان‌شناختي و نشانه ـ معناشناختي عناصر تشكيل‌دهندۀ يك سرودۀ كوتاه از احمد شاملو، شاعر سپيدگوي معاصر ايراني، نشان مي‌دهد كه چطور گفته‌پرداز بي‌نياز از بلندسرايي براي انتقال مفاهيم و مكنونات قلبي خود، مي‌تواند تنها در چند مصراع و به كمك چند واژۀ محدود منظومه‌اي بيافريند كه تك‌تك عناصرش از آوا گرفته تا ساختار متوازن و جريان حضور بدن حسي ـ ادراكي گفته‌پرداز، هر يك به تنهايي و در كنار هم، به نوعي در پيدايي معناي آن مؤثر و سهيم‌اند.