تاثير چهار روش خاك ورزي بر برخي خصوصيات فيزيكي خاك و عملكرد شبدر برسيم (Trifolium alexandrinum L) در كشت دوم زمينهاي شاليزاري

خاك ورزي از اجزاي مهم مديريت خاك است، آزمايشي به‌ صورت بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در كرت‌هايي به ابعاد 10 متر پس از برداشت برنج در اراضي شاليزاري انجام شد. چهار تيمار خاك ورزي شامل خاك ورزي اوليه با گاوآهن برگرداندار+ خاك ورزي ثانويه با روتيواتور (T1)، دو بار خاك ورزي با گاوآهن برگرداندار در جهت عمود بر هم (T2)، بدون خاك ورزي (T3) و يك ‌بار خاك ورزي با گاوآهن برگرداندار (T4) بودند. شبدر برسيم (Trifolium alexandrinum) به‌عنوان كشت دوم پس از برداشت انتخاب شد. شش ماه پس از كاشت نمونه‌برداري از خاك صورت گرفت و عملكرد شبدر تعيين شد. نتايج نشان داد كه ميانگين وزني قطر خاكدانه (MWD)، ميانگين هندسي قطر خاكدانه (GMD)، عملكرد شبدر، مقاومت مكانيكي خاك، جرم مخصوص ظاهري و تخلخل خاك در روشهاي مختلف خاك‌ورزي اختلاف معني‌داري دارد، كمترين عملكرد و بيشترين مقدار MWD، GMD، مقاومت مكانيكي خاك و جرم مخصوص ظاهري مربوط به تيمار T3 بود. تيمار T1 بيش‌ترين عملكرد محصول را داشت، علت آن ‌هم تخلخل بيشتر، مقاومت مكانيكي و جرم مخصوص ظاهري كم‌تر و كوچك بودن اندازه خاكدانه هاي ايجادشده به‌وسيله روتيواتور است. نتايج نشان مي‌دهد كه اگرچه روش بدون خاك‌ورزي باعث افزايش قطر و بهبود پايداري خاكدانه مي‌شود، ولي به دليل فشردگي خاك و افزايش جرم مخصوص ظاهري و مقاومت مكانيكي خاك منجر به افت عملكرد محصول مي شود، درحالي‌كه استفاده از گاوآهن برگردان‌دار و روتيواتور نسبت به ساير روشها باعث بهبود خصوصيات فيزيكي خاك و افزايش عملكرد محصول كشت دوم در اراضي شاليزاري مي‌شود.