بازشناسي انفعالات نفساني در نظام اخلاقي غزالي با نظر به ديدگاه ارسطو و تاثير انفعال فضايل، محبت

Recognition of Soul’s Passions in al-Ghazzali’s Moral System; with Regard to Aristotle’s View and the Effect of Affection for God on Human Prosperity

در مقاله پيش رو ضمن تبيين حقيقت انفعالات نفساني در سنت ارسطويي، انفعالات نفساني، خصوصا انفعال محبت به خدا و نقش آن در سعادت انساني، در نظام فكري غزالي بررسي مي شود. انفعالات در مباحث گذشته و همين طور معاصر، مبدا فعل اخلاقي و نيز فضايل نفساني در نظر گرفته شده و فضايل نفساني ارتباط مستقيم با سعادت انساني دارد. لذا ضمن تبيين فضايل نفساني، با روش توصيفي تحليلي، انفعالات نفساني را بازشناسي كرده ايم. غزالي با توجه ويژه به ساحت عاطفي و ارادي نفس، انفعالات را به عنوان مبدا فعل اخلاقي با جنبه معرفتي نفس همراه مي كند؛ چنان كه وي معرفت و ادراك را مقدم بر محبت، و خدا را والاترين متعلق ادراك، و شايسته عالي ترين مراتب محبت و عشق مي داند. از اين رو مي توان گفت فطرت خداشناس انسان و جايگاه ويژه محبت به خدا در نظر او، انسان را در جهت دست يابي به بالاترين مراتب لذت و سعادت دستگيري مي كند.

In the current study, in addition to explaining the soul’s passions in Aristotle’s tradition, the soul’s passions, particularly affection for God and its effect on human prosperity, is investigated in al-Ghazzali’s intellectual system. In the past and contemporary studies, passions are viewed as the origin of moral action and virtues of the soul, and the virtues have been known of direct relationship with human prosperity. Thus, the current study has explained virtues of the soul and, using a descriptive-analytical method, has recognized the passions of the soul. paying particular attention to the soul’s emotional and volitional dimension, al-Ghazzali believes that passion, as the origin of moral action, stands in connection with the cognitive dimension as he views knowledge (cognition) and perception as being prior to the affection, God as the most supreme case for perception an worthy of the highest degrees of affection and love. Thus it can be concluded that the God-familiar innate nature of Man and the sublime position of affection to God in his view leads him toward attaining the upmost degrees of prosperity and pleasure