بيان ژن هاي دفاعي لوبيا محلي گيلان (Phaseolus vulgaris L.) تحت آلودگي با قارچ Sclerotium rolfsii

لوبيا، يكي از حبوبات غني از پروتئين است كه در اثر بيماري با قارچ خاك زاد Sclerotium rolfsii، دچار پوسيدگي طوقه و كاهش شديد عملكرد مي شود. زراعت لوبيا در گيلان، عمدتاً به كشت بهاره و تابستانه نوعي لوبياي محلي پاكوتاه با رگه هاي قرمز و سرمه اي بر روي دانه، اختصاص دارد. 30 لاين انتخابي لوبيا محلي گيلان، با بيماري زاترين جدايه S. rolfsii تحت آلوده سازي مصنوعي در گلخانه قرار گرفتند. در اين بررسي شاخص شدت بيماري (DSI) و صفات مورفولوژيك مرتبط با واكنش به قارچ اندازه گيري شدند. از 8 نشانگر اختصاصي SCAR پيوسته با مقاومت به بيماري قارچي لوبيا نيز براي ارزيابي تكميلي استفاده شد. تغييرات بيان سه ژن دفاعي كيتيناز (Chiti)، چالكون ايزومراز (ChI) و فنيل آلانين آمونيالياز3 (PAL3) با كمك RT-PCR در لاين هاي منتخب از هر يك از گروه هاي مقاوم، متحمل و حسّاس ، با فواصل 2، 4 و 6 روز پس از آلوده سازي مصنوعي با قارچ S. rolfsii مورد ارزيابي قرار گرفت. غربالگري ژنوتيپ ها با استفاده از داده هاي گلخانه و نشانگرهاي SCAR، منجر به تفكيك ژنوتيپ ها و شناسايي 1 مقاوم، 21 متحمل و نيمه حساس و 8 ژنوتيپ كاملاً حساس گرديد. نتايج نشان داد، ژن Chiti با افزايش تدريجي بيان در طي زمان در لاين هاي مقاوم و متحمل، روند مشابهي داشت، هرچند كه ميزان بيان در مقاوم ها بيش از متحمل ها بود. اگرچه بيان ژن هاي ChI و PAL3 نيز در ژنوتيپ هاي مقاوم روند افزايشي داشت، ولي تغييرات بيان با گذشت زمان مانند روند ژن Chiti نبود. لذا ژن Chiti مي تواند عامل اصلي مقاومت به قارچ S. rolfsii در لوبيا محلي گيلان باشد.