غربالگري اكوتيپ‌هاي بيد علفي پونه‌اي ايران از لحاظ ظرفيت آنتي اكسيداني

خصوصيات فيتوشيميايي گياهان دارويي بستگي به شرايط آب و هوايي منطقه تحت رويش، مرحله رشدي، عوامل ژنتيكي و غيره دارد، لذا مطالعه فلورهاي وحشي در مناطقي با شرايط آب و هوايي مختلف مهم مي‌باشد. تحقيق حاضر به غربالگري 16 اكوتيپ بيد‌علفي پونه‌اي (Epilobium parviflorum) ايران از لحاظ ظرفيت آنتي اكسيداني (AOX) مي پردازد. مقدار فنل كل(TPH) ، فلاونوئيد كل (TFL) و ظرفيت آنتي اكسيداني به ترتيب با روش هاي فولين سيكالتو، كلريد آلومينيوم و قدرت احياي فريك (FRAP) اندازه‌گيري شد. تجزيه رگرسيون جهت بررسي رابطه بين ظرفيت آنتي اكسيداني با ارتفاع و عرض جغرافيايي انجام شد و براي بررسي رابطه خطي بين متغيرها از ضريب همبستگي پيرسون استفاده گرديد. ميان اكوتيپ هاي پارويفلروم همبستگي بالايي بين TPH و TFL (r=0.7)، بينAOX  با TPH (r=0.71) و AOX با TFL (r=0.73)  مشاهده گرديد. تجزيه به مولفه‌هاي اصلي نشان داد، دو مولفه اول 87.87 درصد از كل تغييرات را توجيه مي كنند، سهم مولفه اول 62.13 درصد و مولفه‌ دوم 25.74 درصد بود. در مولفه اول TFL، TPH و AOX به ترتيب با ضرايب 0.78، 0.76 و 0.85 قرار گرفتند. بيشترين مقدار TPH، TFL و AOX مربوط به اكوتيپ چشمه سنگان و كمترين براي اكوتيپ كليبر مشاهده گرديد. 6 اكوتيپ داراي مقدار مطلوب TFL، TPH و AOX بودند. تجزيه رگرسيون ارتباطي را بين ظرفيت AOX با ارتفاع (R^2=0.04) و نيز با عرض جغرافيايي (R^2=0.14) نشان نداد. نتايج بيانگر وجود تنوع قابل ملاحظه‌اي بين اكوتيپ‌ها براي صفات تحت مطالعه بود كه مي‌تواند در برنامه‌هاي اصلاحي و حفاظت ژرم پلاسم بهره‌گيري شود.