حكمراني اخلاقي بر اساس نوع شناسي طبقه نظاميان از ديدگاه نهج‌البلاغه

زمينه و هدف:امام علي (ع) در نامه 53 نهج‌البلاغه به تشريح ماهيت حكمراني خود كه مبتني بر اخلاقيات نبوي است مي‌پردازد.ايشان با تبيين انواع طبقات اجتماعي نظير: لشگريان خدا، نويسندگان عمومى و خصوصى، قضات دادگستر، كارگزاران عدل و نظم اجتماعى، جزيه دهندگان، پرداخت‌كنندگان ماليات، تجّار و بازرگانان، صاحبان صنعت و پيشه‏وران، و نيز طبقه پايين جامعه، يعنى نيازمندان و مستمندان، به كاركردهاي ايشان در نظام اجتماعي و نحوه حكمراني بر آن‌ها اشاره مي‌كند در اين پژوهش اين مهم تحت عنوان «نظريه حكمراني اخلاقي» تشريح شده است. هدف ما در اين جستار ‌شناخت ماهيت حكمراني اخلاقي متناسب با طبقه نظاميان از منظر نهج‌البلاغه است. روش تحقيق: اين پژوهش كيفي و از راهبرد تحليل مضموني استفاده شده است. داده ها از متن كتاب نهج البلاغه استخراج شده است .وبراي اعتبار يابي مضامين كشف شده از روش ژرفكاوري متن محور بهره گرفته شده است يافته ها:ماحصل اين پژوهش كشف نظريه‌ي بديع با عنوان «حكمراني اخلاقي در حوزه نظاميان» مي باشدكه مبتني بر سه مضمون فراگير:اعتقادات،ساختار حكمراني و اخلاقيات مي‌باشد كه از220كدباز، 129 كد توصيفي و 18كد تفسيري به‌دست‌آمده است.نتايج:هسته اصلي نظريه‌ي حكمراني علوي، ناظر بر نقش پررنگ اخلاق در حكمراني جامعه است .فرايندي كه با شناخت هستي و انسان آغازمي شود و سپس با تبيين كاركردهاي گروه‌ها و بخش‌هاي مختلف جامعه ،آموزه‌هاي اصيل الهي را در قالب اخلاقيات حكمراني بيان مي‌كند؛ تا از رهگذر عمل به آن‌ها، طبقات اجتماع، سازمان كارآمدي بيابند و نقش سازنده خود را در سعادت جامعه ايفا نمايند.همچنين اين گزاره‌هاي اخلاقي در پي جهت‌دهي و اعتباربخشي به ساختارها و فرايندهاي كاري مي‌باشد كه خير عمومي را تضمين مي‌كند