مطالعه وتعامل كتيبه‌ها و مرغان نقش بسته بررواق الله‌ورديخان در مجموعه حرم امام رضا(ع)

هنرمندان دوره صفوي از نمادها و نشانه‌ها در آثار خود استفاده كرده‌اند كه با گذشت زمان بر معاني اين نمادها غباري نشسته است. در اين پژوهش نقوش و كتيبه‌هاي رواق الله وردي‌خان و تعامل اين دو عنصر با يكديگر در حرم مطهّر رضوي مورد بررسي قرار گرفته است. هدف مقاله بازخواني و رابطه كتيبه‌ها و مرغاني است كه در لابلاي نقوش اسليمي و ختايي كاشي‌كاري اين رواق به كار رفته اند. لذا سوال‌ها اين است 1. مضامين كتيبه‌هاي به كار رفته در اين رواق چيست؟ 2. مرغان نقش‌شده، نماد چه موضوعي هستند و3. آيا بين اين دو عنصر رابطه‌اي وجود دارد؟ روش تحقيق توصيفي تحليلي است و اطلاعات بر مبناي اسناد كتابخانه‌اي و ميداني استوار است. يافته‌ها نشان مي‌دهد باني بنا  با هدف گسترش و ترويج فرهنگ شيعي، كتيبه و نقش پرنده را هدفمند انتخاب و با نقوش و رنگارنگ مرغان، تصويري از بهشت ارايه نموده است.. قرقاول، طوطي، طاوس، سيمرغ و مرغابي نمادي از پرواز، فضايي روحاني و معنوي در بين عناصر گياهي خاطرنشان ساخته‌اند. مضامين كتيبه‌ها با خط ثلث و نستعليق به تاريخ ولادت، شهادت و فضيلت زيارت امام رضا(ع)، آيه تطهير، سلام بر اهل بيت و توصيف بنا اختصاص يافته است. مرغان از نظر نمادين، تعداد و رنگ با مفاهيمي چون بهشت، عقل انسان كامل، نام امامان معصوم وحضرت مهدي(عج) با كتيبه‌ها هماهنگ و در تعامل هستند.