عنوان مقاله :
ويژگيهاي بصري و تحليل مفاهيم نقوش ماهي روي سفالهاي قبل از اسلام در ايران
پديد آورندگان :
حيدري نژاد ، فرزانه دانشگاه سيستان و بلوچستان - دانشكده هنر و معماري , حسين آبادي ، زهرا دانشگاه سيستان و بلوچستان - دانشكده هنر و معماري
كليدواژه :
ايران قبل از اسلام , سفال , نماد , ماهي
چكيده فارسي :
سرزمين ايران از اولين و مهمترين مراكز توليد ظروف سفالي متنوع است. نقاشي روي سفال قدمتي طولاني دارد. هنرمند سفالگر در طول تاريخ شكلگيري سفال از شيوههاي مختلف نقشاندازي و نقوش متفاوت استفاده كرده است. بعضي از نقوش جنبهٔ مقدس و آييني دارند و از اعتقادات و باورهاي مردم سرچشمه گرفتهاند. اين نقوش به صورت طبيعي يا تجريدي زينتبخش سفالها شدهاند. يكي از نقوشي كه در آثار هنري ايران از ديرباز تاكنون به كار رفته نقشمايه ماهي است كه از بنمايههاي بسيار ماندگار در هنر ايران است، هنرمندان ايراني آرزوي آب و تقدس آب را با نماد ماهي بر سفال نقش بستند، نقشي كه يادآور بركت و روزي است. هدف از اين پژوهش بررسي ويژگيهاي بصري نقوش ماهي و مضامين اين نقش روي سفالهاي قبل از اسلام در ايران است. سوالات تحقيق از اين قرار است:۱. ويژگيهاي بصري نقوش ماهيها روي سفالها چيست؟ ۲. نقش ماهي بر سفالهاي قبل از اسلام در ايران داراي چه مضاميني بوده است؟ روش انجام اين تحقيق تحليليتوصيفي است. جهت گردآوري اطلاعاتِ متن، از منابع كتابخانهاي، سايتهاي معتبر جهت تهيه مقالات، شكلها و كتابهاي الكترونيكي استفاده شده است. روش تجزيه و تحليل شكلها به صورت كيفي ميباشد و از لحاظ بصري، مضموني و مفاهيم به توضيح نقوش روي سفال، با تأكيد بر نقش ماهي، پرداخته شده است.نتيجه اينكه، نقش ماهي به علت فرم انعطافپذير و متنوعي كه دارد، هم از لحاظ بصري و هم از لحاظ نمادين و مفهومي مورد توجه هنرمندان سفالگر ايراني بوده كه به صورت انتزاعي و نزديك به طبيعت نقشاندازي شده و استفاده از اين نقش بر ظروف سفالي نشانهٔ حيات انسان بوده كه از خاك، آب و گِل شكل گرفته است.