تأملي در ديالكتيك امر اجتماعي و امر فضايي در پرتو آراي هانري لوفور

درهم‌تنيدگي امر اجتماعي و امر فضايي، يا توليد اجتماعيِ فضا، مضمون اصلي نظريۀ توليد فضا است كه هانري لوفور آن را، به‌ويژه به‌منظور نقد نظريه‌هاي شهريِ رايج، پرورانده است. لوفور در اين نظريه براي توضيح ديالكتيك توليد فضا از سه مفهوم فضاي بازنمايي، بازنمايي فضا و پركتيس فضايي استفاده مي‌كند و آن را در متن نظريه‌پردازي‌اش راجع به زندگي روزمره جاي مي‌دهد. بازخواني و نقادي نظريۀ لوفور، درواقع در حكم بازنگري و صورت‌بندي دوبارۀ طيف وسيعي از ايده‌ها، مفاهيم، متدها و دستمايه‌هايي است كه در سنت‌هاي فلسفي ايده‌آليستي و پوزيتيويستي سده‌هاي گذشته درخصوص فضا به‌كار گرفته شده‌اند. اين تلاش نظري، در صدد است تا بُن‌مايه‌اي مفهومي براي ارتباط دادن پويش‌هاي جامعۀ شهري‌شده با مناسبات سرمايه در اختيار بگذارد و به طور مشخص، فضا را به مثابۀ چيزي كه در روابط اجتماعي توليد و بازتوليد مي‌شود، وارد تحليل اجتماعي كند. نتيجۀ كار نشان مي‌دهد كه اين نظريه و كارهاي تجربي‌تر اخير كساني همچون ديويد هاروي در امتداد آن، از پتانسيل بالايي براي توضيح و تبيين اجتماعي فضا و تغييرات آن برخوردار است.

The intertwining the social and the spatial, or what is called the social production of space, is the main theme of the theory of production of space that has been introduced by Henri Lefebvre in order to criticize the existent urban theories. In this theory, Lefebvre uses three concepts to explain the dialectic of spatial production: the space of representation, spatial representation and spatial practice. He applies this theory with these three concepts to introduce a thick description of everyday life. Rereading and criticizing Lefebvre theory is in fact a kind of revising and reformulating a range of ideas, concepts, methods and techniques which have been used in idealist and positivist philosophical traditions about space in past centuries. This theoretical contribution is about to introduce some themes for explaining the relation between urban dynamism and capital accumulation. It attempts specifically to analyze space as something that is produced and reproduced in social relations. The finding shows that this theory and some other more empirical contributions have the potential of explaining the nature and transformations of space.