توسعه شاخص هايي براي ارزيابي وضعيت صادرات گاز طبيعي ايران با رويكرد امنيت تقاضاي انرژي

ايران پس از روسيه دومين كشور از لحاظ ذخاير گاز طبيعي در جهان است. 17 درصد ذخاير گاز جهان و بيش از 33 درصد ذخاير گاز كشورهاي اوپك متعلق به ايران است. ايران همچنين بين 5 كشور عمده توليدكننده گاز طبيعي قرار دارد. با توجه به ذخاير فراوان گاز طبيعي در ايران و نرخ اكتشاف بالاي منابع جديد و نيز رشد روزافزون نياز به سوختهاي فسيلي در بازارهاي به شدت وابسته به واردات گاز مانند چين، هند، اتحاديه اروپا و تركيه كه همگي از جمله بازارهاي بالقوه براي صادرات گاز ايران محسوب مي شوند؛ چشم انداز مناسبي براي صادرات گاز طبيعي ايران در سالهاي آتي و رشد درآمدهاي حاصل از آن وجود دارد. اما در سالهاي اخير به دليل موقعيت ژئوپليتيكي خاص و قرار گرفتن در مجاورت دو منبع بسيار مهم و استراتژيك تامين گاز طبيعي و نفت خام يعني خليج فارس و درياي خزر از يك سو و بروز حوادث تروريستي و ناآرامي هاي منطقه خاورميانه، آسياي مركزي و قفقاز از سويي ديگر، مسئله تامين امنيت تقاضاي انرژي و در نتيجه افزايش صادرات آن از ايران بسيار اهميت يافته است. در اين پژوهش پس از بررسي وضعيت ايران از لحاظ توليد، ذخاير و بازارهاي صادرات گاز طبيعي، با در نظرگرفتن سه بعد اقتصادي، سياسي و زيرساختي، هفت شاخص كمّي براي ارزيابي وضيعت صادرات گاز ايران از طريق خط لوله يا از طريق ال ان جي توسعه داده مي شود. سياست گذاران و تصميم گيرندگان حوزه اقتصاد انرژي كشور مي توانند با توجه به شاخص هاي معرفي شده در اي پژوهش و با جمع آوري داده هاي مورد نياز هر شاخص، شرايط هر يك از بازارهاي فعلي و بالقوه صادرات گاز ايران را در حال حاضر يا در سالهاي آتي تحت سناريوهاي مختلف تحليل كرده و با اتخاذ سياست هاي مناسب، امنيت تقاضاي صادرات انرژي ايران خصوصا گاز را ارتقا دهند.