تدوين فرآيند خلق فضاهاي شهري قرائت پذير و عوامل مؤثر بر آن مبتني بر فهم و واكاوي نظريه هاي ترجمه؛ رهيافتي فرانظري

اهميت خلق فضاهاي واجد معني (يا توجه به معناي فرهنگي فضاها) كه آن ها را قرائت پذير مي نمايد، امري پذيرفته شده است. در واقع از آنجا كه انسان در دايره ي معنايي متولد مي شود و از آن طريق خود را باز مي يابد؛ چنانچه در محيط هاي فاقد معني يا واجد معاني غيرفرهنگي قرار گيرد، ضمن عدم ارتباط با آن، هويت وجودي خود را نيز از دست خواهد داد. در اين ميان، بر عهده ي طراح شهر است كه در خلال توليد متن كالبدي، نقش ترجماني مطلوبي را ايفا نموده و در فضاي شهري دست به كدگذاري فرهنگي بزند. هدف مقاله ي حاضر، تدوين فرآيند گام به گام طراحي فضاهاي شهري قرائت پذير و شناسايي عوامل مؤثر بر ايجاد چنين فضاهايي است. به اين منظور، از نظريه ي زبان شناختي (به عنوان يكي از پارادايم هاي نظري پسامدرن) استفاده خواهد شد. دليل انتخاب اين پارادايم، قابليت هاي آن در پاسخگويي به مسئله ي افول معني در معماري و شهرسازي است. در اين مقاله، از مطالعات ترجمه به عنوان يكي از عرصه هاي دانشي و نظري مرتبط با پارادايم منتخب، بهره برده شده است. در واقع اين نوشتار بر آن است تا با بهره گيري از نظريه هاي مطرح در مطالعات ترجمه، و بررسي و فهم دقيق آن ها، به هدف غايي پژوهش دست يابد. با توجه به موارد بيان شده، پژوهش حاضر در مرحله ي بررسي نظريه هاي مطرح در مطالعات ترجمه، از رهيافت فرانظريه بهره برده است. به اين معني كه با واكاوي نظريه ها (نظريه هاي سنتي و مدرن در مطالعات ترجمه)، مبتني بر تكنيك هاي اين رهيافت، چون تحليلِ تاريخي و مقايسه اي، آن ها را واكاوي نموده و از خلال اين بررسي، نحوه ي كاربست آنها را در تدوين فرآيند مورد نظر در طراحي شهري (براساس روش استدلال منطقي) تدوين نموده است. نتايج تحليل فرانظري نشان مي دهد، نظريه ي مدرن ترجمه و رويكرد ترجمه ي فرهنگي، كه به ترجمه ي ارتباطي منجر مي شود، رويكردي مطلوب در توليد يك متن فرهنگي در شهر است. با انطباق فرآيند ترجمه در نظريه ي مدرن ترجمه، با فرآيند طراحي فضاهاي شهري واجد معنا، روند گام به گامِ خلق فضاهاي شهري قرائت پذير تدوين شده است. بر اين اساس، طراح شهر لازم است، ضمن شناسايي حيطه ي فرازباني فضا و شهر، زبان مبدا را تجزيه و تحليل نموده و با در نظر گرفتن فيلتر فرهنگ و گفتمان هاي قدرت و ايدئولوژي، نشانه ها و معاني نهفته و قابل درك در فضا را شناسايي كرده و دست به ترجمه ي فرآيندمحور در محيط بزند.