ظرفيت گونۀ درختي آردوج (Juniperus foetidissima Willd.) و درختچه‌اي چتنه (Juniperus oblonga M.B.) براي مطالعات اقليم‌شناسي درختي در منطقۀ ارسباران

با وجود اهميت منطقۀ رويشي ارسباران، تا كنون پژوهش گاه‌شناسي درختي در آن انجام نگرفته است. در اين پژوهش، براي نخستين بار ظرفيت دو گونه از جنس ارس (گونۀ درختي آردوج (Juniperusfoetidissima) و درختچه‌اي چتنه (J.oblonga)) بئا هدف بررسي‌هاي اقليم‌شناسي درختي در جنگل‌هاي ارسباران ارزيابي شد. 25 اصله از هر گونه نمونه‌برداري شد و مراحل آماده‌سازي، اندازه‌گيري پهناي حلقه‌هاي رويشي، تطابق زماني، تعيين شاخص رويشي و ساخت سري ‌زماني آنها به شيوه‌هاي استاندارد انجام گرفت. طول سري‌هاي زماني پهناي حلقۀ ساليانۀ ساخته‌شده براي آردوج و درختچه چتنه به‌ترتيب حدود 60 و 40 سال بود و زياد بودن شاخص‌هاي آماري كيفيت سري زماني (ميانگين حساسيت (MS)، ميزان سيگنال تجمعي (EPS) و سيگنال به اغتشاش (SNR)) در هر دو گونه، پتانسيل زياد آنها را در بررسي روابط رشد اقليم و بازسازي داده‌هاي اقليمي نشان مي‌دهد. بررسي روابط بين رويش و عوامل اقليمي نشان داد كه هر دو گونه واكنش مشابهي به اقليم دارند: دماي زياد هوا پيش از فصل رويش اثر مثبتي بر شاخص رويش دارد، در‌حالي كه بهار گرم سبب كاهش رويش مي‌شود. بارندگي پيش از فصل رويش تأثير معني‌داري بر رويش ندارد، درحالي كه بارندگي بهاره به‌شدت رشد عرضي را تحريك مي‌كند. در مجموع، با توجه به پراكنش خوب گونه‌هاي جنس ارس در ارسباران و موفقيت‌آميز بودن ساخت سري‌ زماني و ارتباط مستحكم آن با عوامل اقليمي، مي‌توان از آنها براي تحقيقات اقليم‌شناسي درختي بهره برد. براي افزايش طول سري زماني نيز مي‌توان از گرده‌بينه‌هاي ارس به‌كار‌رفته در بناهاي قديمي منطقه استفاده كرد.