خوانش قرآني از ايده نور معنوي و تاثير آن بر معماري اسلامي و ايراني عصر صفوي

اهداف: معماري اسلامي و ايراني آيينه‌اي است قرآني كه مي‌توان آراء، انديشه‌ها و مباني نظري مردم مسلمان ايران را در آن مشاهده نمود. هدف اصلي اين مقاله معرفي و تبيين معماري اسلامي و ايراني با تاكيد بر دوران صفويه به‌عنوان عصر طلايي معماري ايراني، به‌مثابه جايگاه مهمي براي مفهوم‌پردازي مفاهيم قرآني است. هدف كاربردي پژوهش، معرفي »نور معنوي « به‌عنوان يك معني متعالي و ترسيم كيفيت حضور آن در معماري اسلامي و ايراني در عصر صفوي است. روش‌ها: پارادايم پژوهش تفسيري با گرايش عملي »نوتفسيرگرايي « است كه در انجام پژوهش با راهبرد »استدلال منطقي « با رويكرد تركيبي و روش تحقيق توصيفي همراه مي‌شود. دوران طلايي معماري ايراني، يعني دوران صفوي، به‌عنوان نمونه مطالعه انتخاب شده است. يافته‌ها: دستاورد حاصل از تحليل و بررسي مدارك موجود، نشان مي‌دهد كه »نور « در فرهنگ قرآني، نصّ قرآن مجيد و ساير نصوص ديني، تفاسير ارزشمند فقهاي شيعه، داراي مفهومي عميق و بسيار سترگ است. درك معماري اسلامي و ايراني در عصر صفوي، بدون درك »حكمت متعاليه «، و جايگاه »نور مادي « در كنار »نور معنوي « در آن مقدور نيست. نتيجه‌گيري: نتايج بر جايگاه بسيار مهم و اساسي تعريف معنوي از نور يا »نور معنوي « در كنار درك طبيعي از نور يا »نور فيزيكي « اشاره مي‌ورزد. نگاه به آثار ارزشمند مفسران قرآن مجيد، متفكران معاصر جهان اسلام و متون كهن بيش از هر چيز بر تاثير ايده‌اي و راهگشاي »نور معنوي « در تعريف معماري اسلامي و ايراني دلالت دارد.