تأثير محدوديت جريان خون بر سرعت متابوليسم و اكسيداسيون چربي هنگام و پس از فعاليت تناوبي شديد در دانشجويان پسر فعال

زمينه و هدف: با توجه به نقش محدوديت جريان خون در ايجاد استرس هموديناميكي بيشتر و اثر محتمل آن بر افزايش سرعت متابوليسم و اكسيداسيون چربي در دوره بازگشت به حالت اوليه، هدف از اين مطالعه تعيين و تأثير محدوديت جريان خون بر سرعت متابوليسم و اكسيداسيون چربي هنگام و پس از فعاليت تناوبي شديد در دانشجويان پسر فعال بود. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با طرح متقاطع بود. نمونه آماري پژوهش حاضر 10 دانشجوي پسر فعال مي‌باشد كه به صورت داوطلبانه انتخاب و به طور تصادفي در يك طرح تحقيق متقاطع در دو گروه فعاليت تناوبي سرعتي با و بدون محدوديت جريان خون قرار گرفتند. برنامه فعاليت تناوبي سرعتي مشتمل بر اجراي چهار آزمون وينگيت30 ثانيه اي(با بار كاري 75 گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن) بود كه با فاصله استراحتي 5 دقيقه اجرا شد. براي محدوديت جريان خون، ابتدا در يك جلسه مجزا، فشار خون سيستولي و دياستولي آزمودني‌ها از طريق دستگاه فشارسنج ديجيتالي و محيط ران به وسيله متر نواري اندازه‌گيري شد. سپس با قرار دادن مقادير به دست آمده در فرمول(انسداد شرياني خون راني)، نقطه انسداد جريان خون تعيين شد. در شرايط محدوديت جريان خون فقط در هنگام اجراي آزمون ها، جريان خون دور ران به وسيله باند الاستيكي تا حد 40 درصد نقطه انسداد، محدود شد. 5 دقيقه قبل، در طول اجرا و 30 دقيقه پس از فعاليت مورد نظر، حجم اكسيژن مصرفي و دي‌اكسيد كربن توليدي آزمودني‌ها به شيوه نفس به نفس بر حسب ليتر در دقيقه به وسيله دستگاه تجزيه و تحليل گازهاي تنفسي جمع‌آوري شد و مورد بررسي قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل آماري داده ها از آزمون تحليل واريانس مكرر استفاده شد. يافته ها: بر اساس نتايج، تفاوت معني داري بين دو گروه در متغيرهاي مورد بررسي مشاهده نشد. هرچند، محدوديت جريان خون، اكسيژن مصرفي را به طور معني داري هنگام(0.0001=p) و پس از فعاليت تناوبي شديد(0.045=p) افزايش داد، اما ميزان مصرف چربي فقط در دوره پس از فعاليت تناوبي(0.002=p) افزايش يافت. نتيجه گيري: با توجه به بالاتر بودن اكسيژن مصرفي و هزينه انرژي در دوره پس از فعاليت در گروه محدوديت جريان خون، احتمالاً اين روش مداخله در صورتي كه در دوره طولاني تر استفاده شود، براي افرادي كه به دنبال كاهش يا كنترل وزن هستند، راهگشا باشد.