تخمين پارامترهاي ژنتيكي برخي صفات كيفيت مني با استفاده از مدلهاي حيواني حاوي اطلاعات ژنوتيپي ژنهاي كانديدا در گاوهاي نر مولد هلشتاين

زمينه مطالعاتي: براي طراحي برنامه اصلاح نژادي موفق، آگاهي از صفات كيفيت مني، داراي اهميت زيادي ميباشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، برآورد پارامترهاي ژنتيكي، برخي صفات كيفيت مني، با استفاده از مدلهاي حيواني حاوي اطلاعات ژنوتيپي ژنهاي كانديدا در گاوهاي نر مولد هلشتاين بود. روش كار: بدين منظور، مجموعاً، تعداد 67 گاو نر از دو ايستگاه اصلاح نژاد شمالغرب كشور (41 گاو نر) و مركز بهبود شير كشور (26 گاو نر) كه بين سالهاي 1382 تا 1392 در خط توليد اسپرم بودند، انتخاب شد. در اين راستا، چهار صفت مربوط به كيفيت مني،  شامل: حجم انزال، غلظت اسپرم، درصد اسپرم زنده قبل انجماد و درصد اسپرم زنده بعد ذوب انتخاب شد. ارزيابي چندشكليهاي نوكلئوتيدي موجود در دو جايگاه ژن لپتين ( ناحيه اگزون 2 و اينترون 2) به روشPCR-RFLP  و در ژن گيرنده هورمون رشد ( ناحيه پروموتور) با روش PCR-SSR انجام شد. نهايتا، با استفاده توام اطلاعات فنوتيپي و مولكولي، پارامترهاي ژنتيكي با روش آمار بيزي و نمونه برداري گيبس برآورد گرديد. نتايج: در خصوص نتايج مولكولي، در كليه جايگاههاي ژنهاي مورد بررسي در گاوهاي نر مورد مطالعه، چند شكلي نوكلئوتيدي مشاهده گرديد. همچنين، نتايج حاصل از تجزيه و تحليل  تك صفته مدل حيواني جهت برآورد وراثت پذيري براي صفات حجم مني، جمعيت اسپرم، درصد اسپرم زنده قبل انجماد و بعد ذوب بترتيب 0.22، 0.14، 0.20، 10/ و در آناليز چند صفته، به ترتيب  0.11، 0.19، 0.24، 0.23 بدست آمد. متعاقباً، بيشترين همبستگي هاي فنوتيپي و ژنتيكي بترتيب مربوط به صفات درصد اسپرم زنده قبل انجماد با درصد اسپرم زنده بعد ذوب به مقادير  11.031 ±0.912، و درصد اسپرم زنده قبل انجماد با جمعيت اسپرم، 0.170 ( P 0.05) بود. نتيجه گيري نهايي: نتايج مطالعه حاضر، نشان داد كه مقادير وراثت پذيري براي صفات مختلف كيفيت مني مقدار كم تا متوسط است لذا، روند پيشرفت ژنتيكي براي بهبود خصوصيات مني كند بوده و شايد بتوان با بهبود شرايط محيطي بهبود نسبي خصوصيات مني را بدست آورد.