شناسايي مورفولوژيكي و مولكولي گونه‌هاي عمده Meloidogyne و پراكنش آن‌ها در باغ‌هاي انار استان‌هاي خراسان

انار از محبوب ترين درختان ميوه و يكي از مهم ترين محصولات صادراتي در ايران است. نماتدهاي ريشه گرهي (spp. Meloidogyne ) از بيمارگرهاي جدي در انار مي باشند. به منظور بررسي پراكنش آلودگي باغ هاي انار به گونه هاي نماتد ريشه گرهي، طي سال هاي 94 و 95، تعداد 195 نمونه خاك و ريشه از مناطق عمده تحت كشت انار در استان هاي خراسان رضوي، شمالي و جنوبي جمع‌آوري گرديد. پس از استخراج، شناسايي گونه ها با استفاده از مشخصات ريخت شناسي و ريخت سنجي لارو، ماده ي بالغ و شبكه كوتيكولي انتهاي بدن ماده صورت گرفت. همچنين براي اولين بار در استان شناسايي گونه ها با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي SCAR انجام گرفت. گونه هاي M. incognita، M. javanica و M. arenariaشناسايي شدند. آغازگرهاي Inc14 قطعه bp399 را براي گونه M. incognita،ar  قطعه bp420 را براي گونه M. arenaria وJav  قطعه bp670 را براي گونه M. javanica نشان داد. آلودگي درختان انار به نماتد ريشه گرهي تقريبا در اغلب شهرستان ها مشاهده گرديد اما شدت آلودگي بسيار متغير مي باشد. درصد آلودگي باغ‌هاي انار به نماتد ريشه گرهي به ترتيب در شهرستان هاي بردسكن 19.93%، بجستان 12.3% خليل آباد6.9%، فردوس 5.4 % ، كاشمر 4.3%، تربت حيدريه 3.5%، نهبندان 1.3%، مانه 1.1% و جاجرم 0.8% برآورد شده است. بالاترين درصد آلودگي به نماتد ريشه گرهي با 57.5 % در باغ هاي انار شهرستان بردسكن (بخش انابد روستاي فاطميه) مشاهده گرديد و گونه M. incognitaنژاد دو بيشترين پراكنش را در باغ هاي انار استان نشان داد.