‌كاربرد گرافيك تعاملي در شهرها با نگاه به نظريه هاي «جان فيسك» (با رويكرد فرهنگ توسعه‌ي محيط زيست)

در دنياي معاصر، زندگي در شهرهاي بزرگ، به‌خصوص كلان‌شهرها، به‌گونه‌اي است كه بيش‌تر افراد اوقات خود را در محيط بيرون از خانه سپري مي‌كنند. بنابراين، از محيط بيرون تاثير بسياري مي‌پذيرند. از همين رو، چنين فضاهايي بهترين فرصت را در اختيار طراحان گرافيك قرار مي‌دهد. اين فرصت، گاهي، به اندازه مكثي كوتاه است؛ اما گاه، ممكن است بيننده را عميقا متاثر سازد و يا منجر به تعامل مخاطب با اثر شود و ايجاد معنايي جديد كند. اين پديده را در كشورهاي پيشرفته، به‌عنوان گرافيك يا تبليغات محيطي تعاملي شاهد هستيم. جان فيسك، نظريه‌پرداز و منتقد رسانه‌اي بريتانيايي است و بررسي چگونگي ساخت معناي فرهنگي در جوامع دغدغه‌ اصلي اوست. از نكات مهم و مورد بحث در اين پژوهش، مخالفت فيسك با اين نظريه است كه، مخاطب وسايل ارتباط جمعي، بدون فكر، توليدات رسانه‌اي را مصرف مي‌كند. و بر اين باور است كه، مخاطبان با پيش زمينه‌هاي فرهنگي و هويت متفاوت، متون را به‌صورت متفاوتي دريافت مي‌كنند. و هم‌چنين، در نظرياتش به نقش فوق‌العاده «خواننده» در فرآيند رمزگشايي متون رسانه‌اي تاكيد مي‌كند. به اعتقاد فيسك، ماهيت چندمعنايي متون به مخاطبان اين امكان مي‌دهد، تا سازنده طيف وسيع و متنوعي از رمزگشايي‌ها باشند و به همين دليل، مانع از تسلط بي‌چون و چراي رسانه‌ها به آنان شوند. پژوهش پيشِ‌رو، مي‌كوشد درپي پاسخ به اين پرسش باشد كه، انتقال پيام از راه گرافيك تعاملي با تكيه بر نظريه‌ها‌ي جان فيسك، در جهت فرهنگ سازي و توليد معنا از جانب مخاطب، چگونه است و اين مهم در مسير توسعه‌ حفظ و نجات محيط زيست چگونه صورت مي‌پذيرد؟ و بر اين مي‌كوشد، فرضيه‌اي‌ را پيش ببرد كه گرافيك تعاملي در توليد پيام‌هاي چند معنايي، كُدگذاري‌ها و رمزگشايي توسط مخاطب درگير با اين هنر قادرند حامل معناهاي چندگانه باشند و در درگير كردن مخاطب جهت آموزش هدفمند فرهنگي زيست محيطي، ميسر به نظر مي‌رسد. در اين پژوهش، درقدم نخست، به شيوه‌ توصيفيتحليلي، مفاهيم اساسي نظريه‌‌هاي جان فيسك و رويكرد انتقالي و آييني در راهبرد چگونگي انتقال پيام مورد بررسي قرار مي‌گيرد؛ و با تكيه بر نشانه‌شناسي او، به‌منظور توصيف رابطه‌ مخاطب با پيام و انتقال مفاهيم پيام‌هاي فرهنگي با رويداد گرافيك تعاملي تحليل صورت مي‌گيرد. به نظر مي‌رسد به‌واسطه‌ گرافيك محيطي تعاملي و مجاورت پيام اثربخش و مخاطب فعال و درگير مي‌توان درآموزش‌هاي محيط زيستي اثر گذاشت و در اين قالب، در رسيدن به هم‌دلي، برانگيختن حساسيت‌هاي زيست محيطي مخاطب، مثل بحران گرم شدن زمين و بالاآمدن سطح آب‌ها، خشك‌سالي و... موثر بود.